Τεχνητό κώμα και τεχνική υποθερμία

Τεχνητό κώμα είναι μια ακραία μορφή αναισθησίας.

Αναστέλλεται η λειτουργία του εγκεφάλου, επομένως και η συνείδηση και οι αισθήσεις του ασθενούς, ο οποίος αδυνατεί πλέον να αντιδράσει σε ερεθίσματα. Σε κατάσταση τεχνητού κώματος, οι ζωτικές λειτουργίες, όπως οι παλμοί της καρδιάς, η πίεση του αίματος και η αναπνοή, διασφαλίζονται μέσω ειδικών μηχανημάτων ή φαρμακευτικών ουσιών. 

Το τεχνητό κώμα επιτυγχάνεται με αναισθητικά φάρμακα ή τεχνητή υποθερμία του σώματος στους 33^ο C. Βέβαια, η κατάσταση του ασθενούς μπορεί να κριθεί αναστρέψιμη, οπότε μετά το πέρας αγωγής επανακάμπτει.

Κατά τη διάρκεια του τεχνητού κώματος ο ασθενής είναι συνεχώς κάτω από την επίβλεψη γιατρού. Στόχος είναι η χαλάρωση των εγκεφαλικών λειτουργιών προκειμένου ο ασθενής να αναρρώσει από την βλάβη που έχει υποστεί, όπως μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, δηλητηρίαση από ναρκωτικές ουσίες που προξένησαν χημική διαταραχή στους νευρώνες, βίαιο χτύπημα στο κεφάλι ή βλάβη που προκλήθηκε λόγω ελλιπούς οξυγόνωσης του εγκεφάλου κατά τη διάρκεια κατάδυσης. Αν η βλάβη είναι πολύ σοβαρή, τότε ο ασθενής τίθεται αυτόματα σε κώμα, αφού ο εγκέφαλος δεν είναι πλέον σε θέση να λειτουργήσει κανονικά. Σε αρκετές περιπτώσεις, το κώμα θεωρείται η καλύτερη επιλογή για την ανάκαμψη του εγκεφάλου μετά από τον τραυματισμό. Διαφορετικά θα σπαταλούσε πολλή ενέργεια για τη συλλογή πληροφοριών από τα αισθητήρια όργανα, για το συντονισμό των κινήσεων του σώματος και την αποθήκευση σκέψεων. Με δύο λόγια, η ανάρρωση θα απαιτούσε πολύ περισσότερο χρόνο, καθώς η ικανότητα του σώματος να αυτοθεραπεύεται θα είχε ανασταλεί.

Εφόσον ο γιατρός κρίνει πως ο ασθενής πρέπει να παραμείνει σε κατάσταση τεχνητού κώματος, μπορεί να εμποδίσει την αφύπνισή του. Όταν εκτιμήσει πως η κατάσταση της υγείας του ασθενούς έχει σταθεροποιηθεί, μετά από μερικές ημέρες, ή εβδομάδες, ακόμη και μήνες, σταματά η χορήγηση χημικών ουσιών και διακόπτει το τεχνητό κώμα. Δεν είναι βέβαιο όμως ότι θα αποκατασταθούν όλες οι λειτουργίες του κεντρικού νευρικού συστήματος. Σε περίπτωση πολύ σοβαρής εγκεφαλικής βλάβης, ο ασθενής μπορεί να μη βγει ποτέ από το κώμα.

Ο ασθενής μπορεί να τεθεί σε κατάσταση κώματος με τεχνητή υποθερμία, για να δοθεί χρόνο στον εγκέφαλο να αναρρώσει.

-Ο ασθενής υποβάλλεται σε γενική αναισθησία για να μην τρέμει από το κρύο. Τοποθετείται επίσης αναπνευστήρας για να διασφαλιστεί η αναπνευστική λειτουργία.

-Ορός με διάλυμα άλατος σε θερμοκρασία 4^ο C προκαλεί εσωτερική υποθερμία. Συνήθως χορηγούνται 2 λίτρα σε 30 λεπτά.

-Δύο καλύμματα τεχνητής υποθερμίας με θερμοκρασία 4^ο C και ψυχρά επιθέματα που τοποθετούνται σε διάφορα σημεία του σώματος προκαλούν εξωτερική υποθερμία.

-Η θερμοκρασία του σώματος ελέγχεται συνεχώς με θερμόμετρο στην ουροδόχο κύστη, την κύρια αρτηρία ή το λάρυγγα. Όταν πέσει στους 33-34^ο C, τα ψυχρά επιθέματα αφαιρούνται ενώ το κάλυμμα τεχνητής υποθερμίας ρυθμίζεται στους 33^ο C. 

-Κατά τη διαδικασία τεχνητής υποθερμίας, διενεργούνται μετρήσεις, ενώ ο γιατρός παρακολουθεί τη θερμοκρασία του σώματος.

-Όταν λήξει η τεχνητή υποθερμία, η θερμοκρασία του ασθενούς σταδιακά αυξάνει καθώς η θερμοκρασία του υποθερμικού καλύμματος αυξάνει κατά 0,3^ο C την ώρα σε διάστημα 10 ωρών. 

-Ο ασθενής βγαίνει από την νάρκωση όταν η θερμοκρασία του ξεπεράσει τους 35^ο C. Όταν φθάσει στους 36^ο C αφαιρείται και το κάλυμμα της τεχνητής υποθερμίας.