Φυτοχημικά

Τα φυτοχημικά είναι χημικές ουσίες που βρίσκονται στα φυτά. Οι φυτικές στερόλες, τα φλαβονοειδή και το θείο βρίσκονται στα φρούτα και τα λαχανικά. 

Οι ενώσεις αυτές είναι σημαντικές στη μείωση του κινδύνου της αθηροσκλήρωσης, που είναι η εναπόθεση λίπους στα τοιχώματα των αρτηριών. Πολλά άλλα φυτικά προϊόντα μπορεί επίσης να συνδέονται με την αθηροσκληρωτική διαδικασία, όπως οι αντιοξειδωτικές βιταμίνες, τα φυτοοιστρογόνα και τα ιχνοστοιχεία.

Η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία συστήνει μια ισορροπημένης διατροφή που περιέχει μια μεγάλη ποικιλία από φρούτα, λαχανικά και προϊόντα ολικής αλέσεως.

Το φυτικό βασίλειο περιλαμβάνει μια σειρά στερόλες που διαφέρουν από τη χοληστερόλη. Οι σπουδαιότερες είναι η σιτοστερόλη, η στιγμαστερόλη και η καμπεστερόλη. 

Η πιο σημαντική είναι η σιτοστερόλη. Στις αρχές της δεκαετίας του 1950 διαπιστώθηκε ότι η προσθήκη σιτοστερόλης στη διατροφή της μείωσε τα επίπεδα της χοληστερόλης και ανέστειλε την ανάπτυξη αθηροσκλήρωσης στα κουνέλια. Στη δεκαετία του 1980 αποδείχθηκε ότι η sitostanol, ένα κορεσμένο παράγωγο της σιτοστερόλης, μείωσε την απορρόφηση της χοληστερόλης στο αίμα. Σε μια πρόσφατη μελέτη η sitostanol που βρίσκεται στη μαργαρίνη βοηθά στη μείωση της χοληστερόλης.

Το σκουαλένιο μια πρόδρομος μορφή στερολών που επίσης βρίσκεται σε φυτικά προϊόντα, έχει υπολιπιδαιμική δράση. Οι Σιτοστερόλες και το σκουαλένιο βρίσκονται και τα δύο σε μονοακόρεστα και πολυακόρεστα φυτικά έλαια.

Τα φλαβονοειδή  είναι ενώσεις με διαφορετικές χημικές δομές παρούσες σε φρούτα, λαχανικά, ξηρούς καρπούς και σπόρους. 

Οι κύριες κατηγορίες φλαβονοειδών είναι οι φλαβονόλες, οι φλαβόνες, οι κατεχίνες, οι φλαβονόνες και οι ανθοκυανίνες. Οι κύριες διατροφικές πηγές αυτών των ενώσεων είναι το τσάι, τα κρεμμύδια, η σόγια και το κρασί. Το κύριο φλαβονοειδές στα κρεμμύδια είναι ο γλυκοζίτης κασσίτερου και το κύριο φλαβονοειδές στο τσάι είναι η κερκετίνη.

Η πρόσληψη φλαβονοειδών συνδέεται αντίστροφα με τη στεφανιαία νόσο. Δηλαδή, οι άνθρωποι με χαμηλή πρόσληψη  φλαβονοειδών είχαν υψηλότερο ποσοστό θανάτου από στεφανιαία νόσο, από ό, τι εκείνοι που κατανάλωναν περισσότερα φλαβονοειδή (περίπου πέντε έως έξι φλιτζάνια τσάι την ημέρα). Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ορισμένα φλαβονοειδή έχουν τοξικές επιδράσεις (γαστρεντερικές διαταραχές ή αλλεργία), ειδικά αν λαμβάνονται σε μεγάλες ποσότητες. 

 Η σχέση μεταξύ φλαβονοειδών και της αθηροσκλήρωσης βασίζεται εν μέρει σε στοιχεία ότι ορισμένα φλαβονοειδή έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Για παράδειγμα, οι φαινολικές ουσίες στο κόκκινο κρασί αναστέλλουν την οξείδωση της ανθρώπινης LDL. Τα φλαβονοειδή, επίσης, έχει αποδειχθεί ότι αναστέλλουν τη συγκέντρωση και την προσκόλληση των αιμοπεταλίων στο αίμα, η οποία μπορεί να είναι ένας άλλος τρόπος για να μειώσει τον κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων. Οι ισοφλαβόνες στα τρόφιμα επιτυγχάνουν χαμηλότερα επίπεδα χοληστερόλης του πλάσματος και επίσης έχουν παρόμοιες επιδράσεις με τα οιστρογόνα.

Υπάρχουν και θειούχες ενώσεις της οικογένειας Allium, που βρέθηκαν κυρίως στα κρεμμύδια το σκόρδο και τα πράσα και τα σημαντικότερα από αυτά είναι το σκόρδο. Το 2000, ο Οργανισμός για την Υγεία Έρευνας και Ποιότητας (AHRQ) δημοσίευσε μια τεκμηριωμένη "Έκθεση σχετικά με Σκόρδο. Οι δοκιμές δείχνουν αρκετές πολλά υποσχόμενες, μέτρια, βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις των συμπληρωμάτων σκόρδου στα λιπίδια και στη θρόμβωση. Οι επιπτώσεις στη γλυκόζη και την αρτηριακής πίεση είναι  ελάχιστες. Η υψηλή πρόσληψη του σκόρδου μπορεί να σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο πολλών μορφών καρκίνου.