Αρχική

Δευτέρα 5 Σεπτεμβρίου 2011

Πρόληψη κι έγκαιρη διάγνωση καρκίνου στομάχου


Ο καρκίνος του στομάχου είναι κακοήθης νόσος που προσβάλλει συνήθως άτομα άνω των 55 ετών. Μπορεί όμως να εμφανιστεί και σε άτομα μικρότερης ηλικίας. Υπολογίζεται ότι η συχνότητα στους άνδρες είναι διπλάσια από ότι στις γυναίκες. 
Γράφει η
Σαββούλα Μάλλιου MD, PhD
Παθολόγος-Όγκολόγος
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Γ.Γ.Ελληνικής Μαστολογικής Εταιρείας
PREDICT
sevvimalliou@gmail.com

Ο καρκίνος του στομάχου, στα αρχικά του στάδια, δεν δημιουργεί συμπτώματα που να οδηγούν τον ασθενή στο γιατρό. Για το λόγο αυτό η ασθένεια βρίσκεται σε προχωρημένα στάδια όταν γίνεται η διάγνωση. Ο καρκίνος αυτός, εκτός από το γεγονός ότι μπορεί να επεκταθεί τοπικά σε σημαντικό βαθμό προτού γίνει η διάγνωση, παράλληλα είναι δυνατόν να κάνει μεταστάσεις σε άλλα όργανα. Η αντιμετώπιση του καρκίνου του στομάχου μπορεί να είναι αποτελεσματικότερη με καλύτερη πρόγνωση εάν η διάγνωση γίνει έγκαιρα με ανίχνευση της νόσου προτού ακόμη εξαπλωθεί.
Για την πρόληψη του καρκίνου του στομάχου χρειάζεται να υιοθετηθεί ένας πιο υγιεινός τρόπος ζωής, ο οποίος θα περιλαμβάνει:
• σωστή διατροφή με περισσότερες φυτικές ίνες, φρούτα, λαχανικά και λιγότερες παστές και αλμυρές τροφές
• άσκηση
• μείωση αλκοόλ
• αποφυγή καπνίσματος
• αύξηση πρόσληψης τροφών που περιέχουν βιταμίνη C
Διάφοροι παράγοντες έχουν ενοχοποιηθεί:
  • διατροφικοί παράγοντες (κατανάλωση καπνιστών τροφών, μειωμένη πρόσληψη βιταμίνης C),
  • η χρόνια γαστρίτιδα από ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού,
  • η ατροφική γαστρίτιδα,
  • οι πολύποδες του στομάχου,
  • η προηγούμενη αφαίρεση τμήματος του στομάχου (μερική γαστρεκτομή),
  • οι καπνιστές και συντηρημένες τροφές
  • το έλκος στομάχου
Η εξάλειψη του H.pylori συντελεί σε πρόληψη του καρκίνου του στομάχου. Το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (H.pylori) αποδεικνύεται ότι είναι η αιτία των περισσότερων στομαχικών ελκών, ενώ έχει σχετιστεί και με τον καρκίνο του στομάχου. Πολλές μελέτες δείχνουν μια αιτιολογική σχέση μεταξύ λοίμωξης από H.pylori και γαστρικού καρκίνου και υποστηρίζει τη χρήση της εξάλειψης του H.pylori για την αντιμετώπιση της εκδήλωσης γαστρικού καρκίνου.
Το μπρόκολο μπορεί να προστατεύει από τον καρκίνο στομάχου επειδή καταπολεμά το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού. Τα βλαστάρια του μπρόκολου είναι ιδιαίτερα πλούσια στην ουσία σουλφοραφάνη η οποία σκοτώνει το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού. Το βακτηρίδιο αυτό προκαλεί καρκίνο του στομάχου. Πριν περίπου 20 χρόνια, ανακαλύφθηκε ότι η φυτοχημική ουσία σουλφοραφάνη έχει ισχυρές προστατευτικές δράσεις εναντίον διαφόρων τύπων καρκίνου. Η ουσία αυτή αυξάνει την αντίσταση του οργανισμού στους παράγοντες που προκαλούν καρκίνο. Ενεργοποιεί ένζυμα αποτοξίνωσης τα οποία εξουδετερώνουν επικίνδυνες μορφές καρκινογόνων χημικών ουσιών προτού προλάβουν να αλλοιώσουν το DNA των κυττάρων και να προκαλέσουν έτσι καρκίνο. Τα βλαστάρια (φύτρα) ηλικίας 3 ημερών του μπρόκολου περιέχουν 20 έως 50 φορές περισσότερη σουλφοραφάνη σε σύγκριση με την ποσότητα της ευεργετικής αυτής ουσίας που περιέχεται στις ανθοκεφαλές του ώριμου μπρόκολου. Μπορούν για το λόγο αυτό να αποτελούν ένα απλό διατροφικό μέτρο για τη μείωση του κινδύνου προσβολής από διάφορες μορφές καρκίνου. Τα επιστημονικά τεκμηριωμένα δεδομένα σχετικά με τη σουλφοραφάνη του μπρόκολου επιβεβαιώνονται από πρόσφατες έρευνες. Τώρα για πρώτη φορά σε μια μικρή αλλά καλά σχεδιασμένη έρευνα που έγινε στην Ιαπωνία διαφαίνεται ότι το μπρόκολο στους ανθρώπους είναι σε θέση να καταπολεμά τη μόλυνση από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού που προκαλεί καρκίνο στομάχου. Οι ερευνητές αξιολόγησαν τη σοβαρότητα της μόλυνσης από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού στην έναρξη της έρευνας και μετά στις 4 και στις 8 εβδομάδες. Χρησιμοποίησαν για το σκοπό αυτό τα συνήθη τεστ που χρησιμοποιούνται για την ανίχνευση, τη διάγνωση και την αξιολόγηση της εξέλιξης της εν λόγω μόλυνσης (τεστ αναπνοής, εξετάσεις αίματος για αντισώματα και τεστ κοπράνων). Η μείωση των μολύνσεων από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού αναμένεται ότι θα μειώσει τον αριθμό νέων περιπτώσεων καρκίνου του στομάχου λόγω του ότι είναι καλά τεκμηριωμένο ότι το βακτηρίδιο είναι αιτία της νόσου. Η σουλφοραφάνη του μπρόκολου έχει ισχυρές αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές δράσεις. Τα ευρήματα γιατρών από το Τόκιο, δείχνουν ότι θα μπορούσε να προσφέρει πολλά ως αντικαρκινικός παράγοντας για την πρόληψη του καρκίνου του στομάχου.
Το τσάι φαίνεται ότι συμβάλει κι αυτό στην πρόληψη του καρκίνου του στομάχου και του οισοφάγου, σύμφωνα έρευνα που έγινε στην Κίνα. Συγκεκριμένα, βρέθηκε ότι η κατανάλωση τσαγιού μειώνει κατά 50% τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου στο στομάχι και τον οισοφάγο. Το τσάι περιέχει τις λεγόμενες κατεχίνες, χημικές ενώσεις που ανήκουν στις πολυφαινόλες και έχουν πολύ ισχυρή αντιοξειδωτική δράση.
Τα συχνότερα σημεία και συμπτώματα του καρκίνου του στομάχου είναι: 
  • Ανορεξία
  • Απροσδόκητη απώλεια βάρους
  • Αποστροφή προς το κρέας
  • Πόνος στην κοιλιά
  • Αίσθημα πληρότητας στο στομάχι έστω και με τη λήψη μικρών ποσοτήτων φαγητού
  • Δυσπεψία
  • Αναγούλες και εμετοί
  • Αιματέμεση (εμετοί που περιέχουν αίμα)
  • Μέλαινα (αίμα στα κόπρανα από το άνω πεπτικό σύστημα που έχει πάρει κατά τη δίοδο του στο πεπτικό σωλήνα μαύρο χρώμα)
  • Αδυναμία, κούραση
    Είναι σημαντικό ασθενείς που έχουν πόνο στην κοιλιά και στο στομάχι, να μην παίρνουν φάρμακα μόνοι τους. Πράγματι πολλοί άνθρωποι μετά από μια πρώτη διάγνωση γαστρίτιδας ή έλκους, αποκτούν τη συνήθεια να παίρνουν διάφορα φάρμακα από μόνοι τους. Είναι όμως δυνατόν οι επαναλαμβανόμενοι πόνοι να οφείλονται σε κάτι διαφορετικό. Ο γιατρός μπορεί να κρίνει ότι επιβάλλεται γαστροσκόπηση που θα δείξει τι πραγματικά συμβαίνει. Η εξέταση αυτή μπορεί έγκαιρα να βρει εάν υπάρχει, καρκίνος στο στομάχι. Η λήψη φαρμάκων χωρίς ιατρική συμβουλή από τους ασθενείς για πόνους στο στομάχι και στην κοιλιά, είναι αιτία απώλειας πολύτιμου χρόνου για να τεθεί η διάγνωση καρκίνου στο στομάχι.
    Ο γιατρός στις περιπτώσεις που υποψιάζεται ότι υπάρχει καρκίνος στο στομάχι εκτός από το ιστορικό και την κλινική εξέταση, μπορεί να ζητήσει γενική εξέταση αίματος για να διαπιστώσει εάν υπάρχει αναιμία. Επίσης η εξέταση κοπράνων μπορεί να δείξει εάν υπάρχει ή όχι αίμα σε αυτά (λανθάνουσα μορφή ή μέλαινα κένωση). Οι απεικονιστικές εξετάσεις όπως η αξονική τομογραφία, η μαγνητική τομογραφία, οι ακτινογραφίες μετά από βαριούχο γεύμα, μπορούν να συμβάλουν στη διάγνωση.
    Η γαστροσκόπηση από το γαστρεντερολόγο, επιτρέπει την εξέταση του εσωτερικού του στομαχιού και του δωδεκαδάκτυλου. Εάν υπάρχουν ύποπτες βλάβες, η λήψη βιοψιών είναι αναγκαία. Η ιστολογική εξέταση θα τεκμηριώσει την ύπαρξη ή όχι καρκίνου στο στομάχι.
    Δύο νέα αιματολογικά τεστ μπορεί να βοηθήσουν τους γιατρούς να εντοπίζουν τους καρκίνους του παχέος εντέρου και του στομάχου απλά, φθηνά και έγκαιρα χωρίς την ανάγκη για επεμβατικές διαδικασίες ή δυσάρεστες εξετάσεις, ανακοίνωσαν ερευνητές. Το ένα από ανέπτυξε η βελγική εταιρεία βιοτεχνολογίας OncoMethylome και το άλλο επιστήμονες στη Γερμανία και χρησιμοποιούν δείγματα αίματος για να εντοπίσουν συγκεκριμένα γενετικά σήματα της ασθένειας και μπορούν να βοηθήσουν τον γιατρό να προβλέψει την επιθετικότητα της νόσου.
    Στο ECCO-ESMO στο Βερολίνο, ανακοινώθηκε  πως το τεστ  είναι το πρώτο που μπορεί να εντοπίζει στο αίμα σήματα ενός συγκεκριμένου γονιδίου, του S100A4, που είναι γνωστό ότι συνδέεται με τον καρκίνο. Το τεστ της βρίσκει διάφορους τύπους καρκίνων, περιλαμβανομένων του καρκίνου του παχέος εντέρου και του γαστρικού καρκίνου  και έχει επίσης δείξει ότι μπορεί να εντοπίζει σε ποιούς ασθενείς ο καρκίνος τους είναι πιθανό να επεκταθεί.
    Η γαστροσκόπηση είναι η εξέταση του εσωτερικού του οισοφάγου, του στομάχου και του δωδεκαδάκτυλου με την εισαγωγή από το στόμα ειδικού εύκαμπτου γαστροσκοπίου, το οποίο διαθέτει στην άκρη του ισχυρό φως, κάμερα και ειδική λαβίδα βιοψίας. Αποτελεί την καλύτερη εξέταση για τη διερεύνηση συμπτωμάτων που μπορεί να οφείλονται σε κάποια πάθηση του οισοφάγου, του στομάχου ή του δωδεκαδακτύλου, γιατί δίνει τη δυνατότητα ακριβούς διάγνωσης και επιβεβαίωσής της με λήψη βιοψιών. Είναι εξέταση ασφαλής και σύντομη (διαρκεί περίπου 5-10 λεπτά). Την παραμονή της εξέτασης η δίαιτα του εξεταζόμενου είναι ελεύθερη. Το πρωί της εξέτασης όμως πρέπει να παραμείνει νηστικός. Αν ο εξεταζόμενος λαμβάνει κάποια φαρμακευτική αγωγή, πρέπει να συνεννοηθεί με το γιατρό του αν θα τη λάβει. Πριν την εξέταση τοποθετείται φλεβοκαθετήρας ώστε να μπορεί να χορηγηθεί κατά τη διάρκεια της εξέτασης ελαφρά αναισθητική ουσία (μέθη). Αφαιρούνται ξένες οδοντοστοιχίες και γυαλιά, αν υπάρχουν. Γίνεται περιποίηση στοματικής κοιλότητας. Συνήθως μια ώρα μετά την εξέταση ο εξεταζόμενος μπορεί να φάει (ελαφρά δίαιτα) και να λάβει τη φαρμακευτική του αγωγή. Ο εξεταζόμενος μπορεί να αισθάνεται ερεθισμένο το φάρυγγά του για το υπόλοιπο της ημέρας καθώς και διάταση του στομάχου (πιθανόν από μικρή ποσότητα αέρα που έχει παραμείνει σε αυτό). Τα συμπτώματα αυτά είναι συνήθως αναμενόμενα και δεν πρέπει να προκαλούν ανησυχία. Επίσης, εξαιτίας της χορήγησης υπναγωγού φαρμάκου, μπορεί να εμφανίζει υπνηλία μερικές ώρες μετά την εξέταση και λόγω αυτού δεν πρέπει να οδηγήσει.
    Εμπόδια στην πρόληψη του καρκίνου του στομάχου βάζει και η κατάχρηση αντιβιοτικών
    Οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι πολύ αποτελεσματικά αντιβιοτικά δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν μικρόβια, όπως το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, το οποίο ενοχοποιείται για την πρόκληση έλκους και πεπτικού καρκίνου. Ο συγκεκριμένος παθογόνος μικροοργανισμός βρέθηκε πρόσφατα να είναι κατά 20% ανθεκτικός σε παιδιά στην Ελλάδα, τα οποία ακολουθούσαν θεραπεία με το αντιβιοτικό κλαριθομικίνη. Αυτό σημαίνει ότι ένα στα πέντε δεν μπορούσαν να θεραπευτούν με τη συγκεκριμένη αγωγή. Ένας στους δύο ενηλίκους είναι φορέας του ελικοβακτηριδίου και μία συγκεκριμένη ομάδα φορέων, που έχουν συμπτώματα, πρέπει να διερευνηθεί για την πρόληψη καρκίνου στο πεπτικό. Συνιστάται προληπτική γαστροσκόπηση για τους άνω των 45 ετών και όσοι είναι κάτω των 45 ετών και έχουν δυσπεψία είναι καλό να κάνουν ένα ειδικό τεστ αναπνοής, ενώ ανεξαρτήτως ηλικίας όσοι έχουν σιδηροπενική αναιμία και άλλα συμπτώματα, όπως εμετούς, πρέπει να κάνουν μία γαστροσκόπηση ή κολονοσκόπηση.
    Η χειρουργική επέμβαση είναι η κυριότερη θεραπεία για την αντιμετώπιση του καρκίνου του στομαχιού. Ανάλογα με την κλινική παρουσίαση θα αποφασιστεί το είδος της γαστρεκτομής που θα πραγματοποιηθεί. Στις περιπτώσεις που η χειρουργική επέμβαση δεν μπορεί να προσφέρει ίαση, η χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία μπορούν να συμβάλουν στην ανακουφιστική θεραπεία μειώνοντας τον πόνο και τα άλλα συμπτώματα. 

    PREDICT 

    Βιβλιογραφία
    1. "What Are The Risk Factors For Stomach Cancer(Website)". American Cancer Society. Retrieved 2010-03-31.
    2. "Stomach cancer - symptoms, causes and treatment". Bupa. 2007-05-02.
    3. Buckland, G.; Agudo, A.; Lujan, L.; Jakszyn, P.; Bueno-De-Mesquita, H B.; Palli, D.; Boeing, H.; Carneiro, F. et al. (2009). "Adherence to a Mediterranean diet and risk of gastric adenocarcinoma within the European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition (EPIC) cohort study". American Journal of Clinical Nutrition 91 (2): 381–90

      Δεν υπάρχουν σχόλια:

      Δημοσίευση σχολίου