Αρχική

Σάββατο 30 Ιουλίου 2011

ΕΧΕΤΕ ΚΑΟΥΡΕΣ ΣΤΟ ΣΤΟΜΑΧΙ;

Τότε πιθανόν να πάσχετε από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
Αν ύστερα από κάποιο γεύμα νιώθετε καούρες πίσω από το στέρνο ή τον οισοφάγο, ξινίλες ή δυσκολία στην κατάποση, τότε πάσχετε από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.Αν θέλουμε να ορίσουμε τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση θα λέγαμε ότι όξινο γαστρικό περιεχόμενο παλινδρομεί στον οισοφάγο, προκαλώντας συμπτώματα και/ή βλάβη του οισοφαγικού βλεννογόνου. Από τον ορισμό αυτό γίνεται αμέσως φανερό ότι η παρουσία οισοφαγίτιδας δεν είναι προαπαιτούμενο για τη διάγνωση και ότι η εμφάνιση συμπτωμάτων και μόνο αρκεί για να χαρακτηρίσει τους παλινδρομικούς ασθενείς. Σε μερικούς ανθρώπους παρατηρείται ανεπάρκεια του σφιγκτήρα που βρίσκεται μεταξύ οισοφάγου και στομάχου με αποτέλεσμα τα υγρά του στομάχου να ανεβαίνουν προς τα επάνω.
Στον Ελληνικό πληθυσμό καταδεικνύουν ότι το 38% των ατόμων αναφέρει συμπτώματα γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης κάθε εβδομάδα.
 
Oπισθοστερνικός καύσου
Το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα της νόσου είναι ο οπισθοστερνικός καύσος, ένα υποκειμενικό σύμπτωμα πύρωσης (καύσου) που εντοπίζεται στο επιγάστριο, τη ξιφοειδή απόφυση και το στέρνο. Το 75% των ασθενών με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση εμφανίζουν οπισθοστερνικό καύσο, ενώ και αντίστροφα το 75% των ασθενών με οπισθοστερνικό καύσο πάσχουν από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, επομένως το συγκεκριμένο σύμπτωμα είναι αρκετά ειδικό και θεωρείται ότι χαρακτηρίζει τη νόσο. Τυπικά ο οπισθοστερνικός καύσος γίνεται αντιληπτός τουλάχιστον 2-3 φορές την εβδομάδα και εμφανίζεται ή επιδεινώνεται μετά από τη λήψη λιπαρών γευμάτων ή την κατάκλιση. Παράλληλα, η παρουσία παχυσαρκίας, το κάπνισμα, αλλά και η κατανάλωση αλκοόλ αποτελούν επιβαρυντικούς παράγοντες παλινδρόμησης. Άλλα συμπτώματα που μπορεί να υποδηλώνουν παλινδρόμηση είναι οι όξινες ερυγές και ο θωρακικός πόνος, ενώ και εξωοισοφαγικές εκδηλώσεις, όπως βράγχος φωνής ή χρόνιος βήχας μπορεί να παρατηρηθούν.
Η παροδική χάλαση του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα, δηλαδή του σφιγκτήρα που δημιουργεί ο μυϊκός χιτώνας στο σημείο μετάπτωσης του οισοφάγου στο στομάχι θεωρείται, σήμερα, ο κυριότερος παθογενετικός μηχανισμός παλινδρόμησης. Η παρουσία διαφραγματοκήλης σχετίζεται με αυξημένη συχνότητα εμφάνισης παροδικών χαλάσεων, αλλά και με μειωμένη κάθαρση του παλινδρομούντος γαστρικού περιεχομένου.
 
Γαστροσκόπηση
 Η διάγνωση τίθεται με την τυπική συμπτωματολογία, αν και η εξέταση εκλογής θεωρείται η 24ωρη pHμετρία. Η γαστροσκόπηση συνήθως δεν βοηθάει στη διάγνωση, δεδομένου ότι οι περισσότεροι ασθενείς (σε ποσοστό πάνω από 50%) δεν εμφανίζουν οισοφαγίτιδα. Η διενέργεια της γαστροσκόπησης, όμως, είναι απαραίτητη όταν υπάρχουν ανησυχητικά συμπτώματα, όπως δυσκαταποσία, αιμορραγία, αναιμία ή απώλεια βάρους.
Για την αντιμετώπιση της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης
Έχετε το κεφάλι σας ψηλότερα από το υπόλοιπο σώμα όταν κοιμάστε ώστε να μην ανεβαίνει το γαστρικό περιεχόμενο στον οισοφάγο
Πέφτετε για ύπνο δυο-τρεις ώρες αφότου έχετε φάει ώστε να είναι άδειο το στομάχι
Αποφεύγετε τα γλυκά και τις βαριές τροφές, το κάπνισμα, τον καφέ και τα οινοπνευματώδη
Διατηρείτε το βάρος σας χαμηλό
Ορισμένα ροφήματα βοτάνων μπορούν να καταπραΰνουν το πεπτικό σύστημα και να σας ανακουφίσουν από τις καούρες. Για την προετοιμασία του ροφήματος, σε ένα φλιτζάνι βραστό νερό ρίξτε ένα κουταλάκι από το βότανο, αφήστε το για 5-6 λεπτά, σουρώστε και πιείτε.
Τα βότανα που μπορούν να σας ανακουφίσουν είναι:
Το χαμομήλι:
Η δράση του είναι ηρεμιστική, αντιφλεγμονώδης και αντισπασμωδική. Επίσης, έχει την ιδιότητα να μειώνει τα οξέα του στομάχου.
Το μελισσόχορτο: Δρα κατευναστικά και ενδείκνυται εάν είστε νευρικοί και τα συμπτώματά σας επιδεινώνονται εξαιτίας του άγχους.
Ο μαραθόσπορος ή το γλυκάνισο: Και οι δύο σπόροι ηρεμούν το στομάχι και διευκολύνουν την πέψη.
Η πιπερόριζα (τζίντζερ): Το ρόφημα πιπερόριζας διευκολύνει την πέψη και ανακουφίζει από τις καούρες.
Μείγμα βοτάνων: Για ένα πιο δραστικό ρόφημα, σε δύο φλιτζάνια βραστό νερό ρίξτε ένα κουταλάκι χαμομήλι, ένα κουταλάκι μελισσόχορτο και λίγους μαραθόσπορους
Αν παρόλα αυτά τα συμπτώματα επιμένουν ο γαστρεντερολόγος θα πρέπει να συστήσει εξετάσεις και θεραπεία
Η θεραπεία της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης έχει σαν στόχο τόσο την εξάλειψη των συμπτωμάτων, όσο και την επούλωση της οισοφαγίτιδας, εφόσον αυτή υπάρχει. Στη συνέχεια, η θεραπευτική προσπάθεια επικεντρώνεται στην πρόληψη των υποτροπών, δεδομένου ότι η παλινδρόμηση, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, είναι μια χρόνια νόσος. Παράλληλα, η επιτυχής θεραπευτική μας παρέμβαση είναι απαραίτητη, προκειμένου να προλάβουμε την εμφάνιση επιπλοκών, όπως για παράδειγμα την εμφάνιση στενώσεων του οισοφάγου ή ακόμα και την εμφάνιση οισοφάγου Barrett, επιπλοκές οι οποίες μπορεί να παρατηρηθούν σε ασθενείς με μακροχρόνια γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Για την επίτευξη των στόχων αυτών έχουμε στη διάθεση μας φαρμακευτικά σκευάσματα, αντιπαλινδρομικές χειρουργικές επεμβάσεις, αλλά και ενδοσκοπικές τεχνικές.
Η φαρμακευτική αγωγή για την αρχική αντιμετώπιση των ασθενών με παλινδρόμηση συνίσταται στη χορήγηση αναστολέων της αντλίας πρωτονίων. Οι αναστολείς αντλίας πρωτονίων (εσομεπραζόλη, ομεπραζόλη, λανσοπραζόλη, παντοπραζόλη, ραμπεπραζόλη) επιφέρουν συμπτωματική ανακούφιση στο 83% των ασθενών (διακύμανση: 71-96%) και επούλωση της οισοφαγίτιδας στο 78% των περιπτώσεων (διακύμανση: 62-94%), μέσα σε ένα χρονικό διάστημα 4-8 εβδομάδων. Θεραπεία με ανταγωνιστές ισταμίνης τύπου 2 (ρανιτιδίνη, σιμετιδίνη, φαμοτιδίνη), οι οποίες προτείνονταν στο παρελθόν δε χρησιμοποιούνται πλέον, δεδομένου ότι τα ποσοστά επιτυχίας είναι σημαντικά χαμηλότερα (συμπτωματική ανακούφιση: 32-82%, επούλωση οισοφαγίτιδας: 0-82%).
Παρότι η χορήγηση ενός αναστολέα αντλίας πρωτονίων επιτυγχάνει τον έλεγχο της παλινδρόμησης στην πλειονότητα των ασθενών, σε 75-92% των περιπτώσεων τα συμπτώματα θα υποτροπιάσουν μετά τη διακοπή της φαρμακευτικής αγωγής. Για το λόγο αυτό στους περισσότερους ασθενείς συνιστάται συνέχιση της φαρμακευτικής αγωγής σε βάθος χρόνου. Ήδη υπάρχει εμπειρία χορήγησης αναστολέων της αντλίας πρωτονίων για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 15 ετών, τόσο στην Ευρώπη, όσο και στις Η.Π.Α. Οι αρχικές ανησυχίες για τις επιπτώσεις που θα μπορούσε να έχει η αύξηση της γαστρίνης και η ατροφία του βλεννογόνου δεν έχουν επιβεβαιωθεί και η μακροχρόνια χορήγηση των των φαρμάκων αυτών θεωρείται απόλυτα ασφαλής.

Γαστροσκόπηση
Η γαστροσκόπηση είναι η εξέταση του εσωτερικού του οισοφάγου, του στομάχου και του δωδεκαδάκτυλου με την εισαγωγή από το στόμα ειδικού εύκαμπτου γαστροσκοπίου, το οποίο διαθέτει στην άκρη του ισχυρό φως, κάμερα και ειδική λαβίδα βιοψίας. Αποτελεί την καλύτερη εξέταση για τη διερεύνηση συμπτωμάτων που μπορεί να οφείλονται σε κάποια πάθηση του οισοφάγου, του στομάχου ή του δωδεκαδακτύλου, γιατί δίνει τη δυνατότητα ακριβούς διάγνωσης και επιβεβαίωσής της με λήψη βιοψιών. Είναι εξέταση ασφαλής και σύντομη (διαρκεί περίπου 5-10 λεπτά). Την παραμονή της εξέτασης η δίαιτα του εξεταζόμενου είναι ελεύθερη. Το πρωί της εξέτασης όμως πρέπει να παραμείνει νηστικός. Αν ο εξεταζόμενος λαμβάνει κάποια φαρμακευτική αγωγή, πρέπει να συνεννοηθεί με το γιατρό του αν θα τη λάβει. Πριν την εξέταση τοποθετείται φλεβοκαθετήρας ώστε να μπορεί να χορηγηθεί κατά τη διάρκεια της εξέτασης ελαφρά αναισθητική ουσία (μέθη). Αφαιρούνται ξένες οδοντοστοιχίες και γυαλιά, αν υπάρχουν. Γίνεται περιποίηση στοματικής κοιλότητας. Συνήθως μια ώρα μετά την εξέταση ο εξεταζόμενος μπορεί να φάει (ελαφρά δίαιτα) και να λάβει τη φαρμακευτική του αγωγή. Ο εξεταζόμενος μπορεί να αισθάνεται ερεθισμένο το φάρυγγά του για το υπόλοιπο της ημέρας καθώς και διάταση του στομάχου (πιθανόν από μικρή ποσότητα αέρα που έχει παραμείνει σε αυτό). Τα συμπτώματα αυτά είναι συνήθως αναμενόμενα και δεν πρέπει να προκαλούν ανησυχία. Επίσης, εξαιτίας της χορήγησης υπναγωγού φαρμάκου, μπορεί να εμφανίζει υπνηλία μερικές ώρες μετά την εξέταση και λόγω αυτού δεν πρέπει να οδηγήσει.
 
Θολοπλαστική Nissen
Η χειρουργική θεραπεία της παλινδρόμησης προτείνεται σαν εναλλακτική λύση για τους ασθενείς εκείνους που δεν ανταποκρίνονται στη φαρμακευτική αγωγή, για εκείνους που δεν πειθαρχούν στη φαρμακευτική αγωγή, καθώς και για εκείνους στους οποίους απαιτείται χορήγηση υψηλών δόσεων αναστολέων αντλίας πρωτονίων για μακρύ χρονικό διάστημα (π.χ. νέοι σε ηλικία ασθενείς).
Κυρίως εφαρμόζεται η θολοπλαστική Nissen, η οποία εκτελείται και λαπαροσκοπικά. Το ποσοστό αποτυχίας είναι γύρω στο 10%, ενώ και μετεγχειρητικά ένα σημαντικό ποσοστό ασθενών (50-60%) χρειάζεται να λαμβάνει και πάλι αναστολείς αντλίας πρωτονίων. Η επιτυχία της επέμβασης εξαρτάται, άμεσα, από την ικανότητα του χειρουργού, όπως αποδεικνύεται και από τα διαφορετικά ποσοστά αποτελεσματικότητας που αναφέρονται στη διεθνή βιβλιογραφία, ανάλογα με το κέντρο στο οποίο πραγματοποιήθηκε η μελέτη.
Τέλος, σε μια προσπάθεια να αποφευχθεί η χειρουργική επέμβαση σε ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται στη φαρμακευτική αγωγή, έχουν τελευταία αναπτυχθεί και ενδοσκοπικές μέθοδοι αντιμετώπισης της παλινδρόμησης, οι οποίες, όμως, ακόμα δεν έχουν βρει ευρεία εφαρμογή στην κλινική πράξη.
 
γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είναι μια συχνή κλινική οντότητα, η οποία εκδηλώνεται συνήθως με αίσθημα οπισθοστερνικού καύσου. Οι αναστολείς της αντλίας πρωτονίων αποτελούν τα φάρμακα εκλογής για την αντιμετώπιση της νόσου. Δεδομένου ότι, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, η νόσος είναι μακροχρόνια, οι περισσότεροι ασθενείς θα πρέπει να λαμβάνουν τα φάρμακα αυτά σε βάθος χρόνου.
Βιβλιογραφία
  1. Ι.Κ. Τριανταφυλλίδης. Οισοφάγος Barrett: Σύγχρονες απόψεις για την επιδημιολογία, αιτιοπαθογένεια, κλινική εικόνα, διάγνωση και αντιμετώπιση. Συμβουλίδειο Αγώνισμα, Α' Βραβείο 1995-1996. Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής 1996 (Συμπληρωματικό Τεύχος),13:45-72.
  2.  Cameron AJ, Lomboy CT. Barrett's esophagus: age, prevalence and extent of columnar epithelium. Gastroenterology 1992;104:1241-1245.  
  3. Cameron AJ. Epidemiological studies and the development of Barrett's esophagus. Endoscopy 1993,25(Suppl):635-6.  
  4. El-Serag HB, Petersen NJ, Carter J, et al. Gastroesophageal reflux among different racial groups in the United States. Gastroenterology 2004;126:1692-1699.  
  5. Rosaida MS, Goh KL. Gastro-esophageal reflux disease, reflux oesophagitis and non-erosive reflux disease in a multiracial Asian population: a prospective, endoscopy-based study. Eur J Gastroenterol Hepatol 2004;16:495-501.  
  6. Lee JI, Park H, Jung HY, Rhee PL, Song CW, Choi MG. Prevalence of Barrett's esophagus in an urban Korean population: a multicenter study. J Gastroenterol 2003;38:23-27.  
  7. Rajendra S, Kutty K, Karim N. Ethnic differences in the prevalence of endoscopic esophagitis and Barrett's esophagus: the long and short of it all. Dig Dis Sci 2004;49:237-242.     
  8. J. Cho, I. J. Choi, C. G. Kim et al Risk of high-grade dysplasia or carcinoma in gastric biopsy-proven low-grade dysplasia: an analysis using the Vienna classificationS. Endoscopy June 2011

Ωχ! Ωχ! Ψύξη


Η ψύξη είναι ο πιο συχνός καλοκαιρινός μυϊκός σπασμός. Το καλοκαίρι, η απότομη εναλλαγή της θερμοκρασίας από τη ζέστη του εξωτερικού περιβάλλοντος στη δροσιά των κλιματιζόμενων χώρων είναι ένας από τους κυριότερους λόγους για να προκληθεί ψύξη, στον αυχένα, στην πλάτη, αλλά ακόμη και στο μάτι ή στο μέτωπο.

Για να αποφύγετε τις ψύξεις
Όταν ιδρώνετε, να αλλάζετε οπωσδήποτε ρούχα
Να προφυλάσσετε τον αυχένα σας με ένα μαντίλι
Αποφύγετε τις απότομες αλλαγές θερμοκρασίας, καθώς και τα ρεύματα αέρα
Εάν είστε επιρρεπείς στις ψύξεις, τότε σε περίπτωση που εκτεθείτε ξαφνικά στο κρύο φροντίστε να επιστρέψετε αμέσως στη ζέστη. Εάν δεν μπορείτε να φύγετε από το χώρο, τουλάχιστον μετακινηθείτε, έτσι ώστε να μη σας «χτυπάει» ο αέρας του κλιματιστικού.
Μαλακό αυχενικό κολάρο
 Για να ανακουφιστείτε
Σε περίπτωση που πάθετε ψύξη πρέπει οπωσδήποτε να πάρετε ένα μυοχαλαρωτικό και ένα αναλγητικό, για να μην υποφέρετε. Επίσης, θα σας ανακουφίσει η τοποθέτηση μιας θερμοφόρας ή η επάλειψη με μια θερμαντική αλοιφή στην πάσχουσα περιοχή, επειδή η ζέστη βοηθά στη λύση του μυϊκού σπασμού (η χρήση του πάγου συνιστάται μόνο όταν υπάρχει έντονο αίσθημα καύσου-καυσαλγίας). Αποφύγετε, πάντως, τις εντριβές με οινόπνευμα, επειδή η εξάτμισή του οδηγεί σε μείωση της θερμοκρασίας τοπικά στο δέρμα, κάτι που δεν είναι επιθυμητό. Σε μερικές περιπτώσεις  μπορεί να χρειαστεί να φορέσετε ένα μαλακό αυχενικό κολάρο μέχρι να υποχωρήσει ο πόνος.  

Κάντε κομπρέσες με αιθέρια έλαια: Ρίξτε σε μια ζεστή πετσέτα 2-3 σταγόνες αιθέριο έλαιο χαμομηλιού και 2-3 σταγόνες αιθέριο έλαιο ευκαλύπτου. Τοποθετήστε τη ζεστή πετσέτα στο σημείο που πονάτε (π.χ. στην πλάτη, στον αυχένα, στο μέτωπο, αλλά όχι στα μάτια) για 20 λεπτά. Αυτό το επαναλαμβάνετε 3 φορές την ημέρα. Εναλλακτικά μπορείτε να κάνετε επάλειψη στο σημείο της ψύξης με χαμομηλόλαδο.
Κάντε επάλειψη με βότανα: Το κυριότερο βότανο που μπορεί να βοηθήσει είναι η άρνικα  που έχει αντιφλεγμονώδεις και αντιρρευματικές ιδιότητες και το σύμφυτο που απαλύνει τους μυϊκούς πόνους. Υπάρχει κρέμα ή αλοιφή άρνικας και φύλλα σύμφυτου που θρυμματίζονται και γίνονται κατάπλασμα.
Τέλος με τον βελονισμό θα ανακουφιστείτε από τον πόνο λόγω έκκρισης των ενδορφινών και με την δακτυλοπίεση δηλαδή την πίεση του αντανακλαστικού σημείου του προσώπου που βρίσκεται πάνω από το άνω χείλος, στα δύο τρίτα της απόστασης από τη μύτη, θα ανακουφιστείτε προσωρινά από τον πόνο του μυϊκού σπασμού
Στην μπανιέρα για χαλάρωση: Βυθιστείτε για 10-12΄ στο ζεστό νερό της μπανιέρας, όπου προηγουμένως θα έχετε ρίξει 1 φλιτζάνι χαμομήλι ή πασιφλόρα, τα οποία βοηθούν στη χαλάρωση των μυών.
Περαστικά…

Νοσήματα Σιελογόνων Αδένων

 
Οι σιελογόνοι αδένες είναι όργανα που βρίσκονται κατανεμημένοι γύρω από τη στοματική κοιλότητα και παράγουν το σάλιο. Υπάρχουν έξι μείζονες και δεκάδες διάσπαρτοι ελάσσονες σιελογόνοι αδένες. Μείζονες αδένες είναι οι δύο παρωτίδες, οι δύο υπογνάθιοι και οι δύο υπογλώσσιοι. Οι ελάσσονες σιελογόνοι αδένες είναι περίπου 400-700.... Ο αριθμός αυτός διαφέρει από άτομο σε άτομο. Βρίσκονται διασκορπισμένοι σε πολλές θέσεις στο βλεννογόνο του στόματος.
Από τοπογραφικής λοιπόν άποψης οι ελάσσονες σιελογόνοι αδένες ταξινομούνται στις παρακάτω ομάδες:
α) χειλικοί:
βρίσκονται στον υποβλεννογόνιο των χειλέων και είναι μικτοί αδένες
β) παρειακοί: αποτελούν συνέχεια των χειλικών προς τις παρειές και είναι και αυτοί μικτοί αδένες
γ) οπισθογόμφοι: βρίσκονται στο οπισθογόμφιο τρίγωνο και είναι βλεννώδεις αδένες
δ) υπερώιοι: βρίσκονται στην σκληρή, τη μαλθακή υπερώα και τη σταφυλή και είναι αμιγείς βλεννώδεις αδένες
ε) γλωσσικοί: διαιρούνται στους πρόσθιους και τους οπίσθιους. Οι πρόσθιοι (αδένες των Blandin-Nuhn) βρίσκονται μέσα στη μυϊκή μάζα της κάτω μοίρας της γλώσσας κοντά στη μέση γραμμή και στην κορυφή της γλώσσας και είναι μικτοί αδένες. Οι οπίσθιοι διαιρούνται σε δύο ομάδες στους αδένες του von Ebner που εκβάλλουν στις περιχαρακωμένες και φυλλοειδείς θηλές και είναι ορώδεις και στους αδένες της ρίζας της γλώσσας που είναι βλεννώδεις
στ) γλωσσοϋπερώιοι: βρίσκονται στο βλεννογόνο των γλωσσοϋπερώιων πτυχών και είναι βλεννώδεις
ζ) ελάσσονες υπογλώσσιοι: βρίσκονται στην άνω επιφάνεια του μείζονος υπογλωσσίου αδένα έχουν 5-15 ελάσσονες εκφορητικούς πόρους που εκβάλλουν στην υπογλώσσια πτυχή του εδάφους του στόματος. Είναι μικτοί αδένες.
Η παρωτίδα είναι ορώδης αδένας, ο υπογνάθιος είναι μικτός (κυρίως ορώδης) και ο υπογλώσσιος είναι μικτός (κυρίως βλεννώδης)
Οι σιελογόνοι αδένες ιστολογικά αποτελούνται από τις αδενοκυψέλες τους εκφορητικούς πόρους και το στηρικτικό υπόστρωμα.
Η λειτουργία τους ρυθμίζεται από το συμπαθητικό και παρασυμπαθητικό αυτόνομο νευρικό σύστημα. Το μεν συμπαθητικό τροφοδοτεί τους σιελογόνους αδένες με τροφικές και αγγειοσυσταλτικές ίνες, ενώ το παρασυμπαθητικό με εκκριτικές και αγγειοδιασταλτικές ίνες. Οι συμπαθητικές νευρικές ίνες καταλήγουν στους σιελογόνους αδένες μέσα από το καρωτιδικό πλέγμα, ενώ οι παρασυμπαθητικές με το γλωσσοφαρυγγικό, το προσωπικό και το τρίδυμο. Έτσι ο ερεθισμός του συμπαθητικού προκαλεί βλεννώδη, παχύρευστη έκκριση, ο ερεθισμός του παρασυμπαθητικού προκαλεί άφθονο παχύρευστο σίελο.
Σιελογόννοι αδένες
Η σίελος είναι υγρό απαραίτητο για την υγιεινή θρέψη και την διατήρηση της υγείας του στόματος. Αναμιγνύεται με την τροφή κατά τη μάσηση και την προετοιμάζει για την κατάποση. Αποτελείται από νερό, άλας και ένζυμα. Η ποσότητα σιέλου που παράγεται ημερησίως είναι φυσιολογικά περίπου 1,5 λίτρα.

Νοσήματα Σιελογόνων Αδένων:
Ξηροστομία:
Όταν η ποσότητα του σάλιου είναι μικρότερη από αυτήν που χρειάζεται το άτομο κατά τη διάρκεια της ημέρας ή η σύστασή της δεν είναι αρκετά υδαρής (πυκνόρρευστη σίελος) τότε παρουσιάζεται το σύμπτωμα της “ξηροστομίας”. Το στόμα γίνεται κολλώδες, η μάσηση και η κατάποση δυσχερής, υπάρχει αίσθημα καψίματος στο στόμα και το φάρυγγα. Παρουσιάζονται συχνές λοιμώξεις όπως στοματίτιδα, γλωσσίτιδα, φαρυγγίτιδα και τερηδόνα στα δόντια.
Αίτια ξηροστομίας:
Γενικά (συστηματικά νοσήματα) όπως αφυδάτωση, σακχαρώδης διαβήτης, ορμονικές διαταραχές, ανοσολογικά νοσήματα
Φάρμακα όπως διουρητικά, αντιβιοτικά, ιώδιο, χημειοθεραπευτικά κ.α.
Ακτινοθεραπεία μετά από όγκους στην περιοχή της κεφαλής και του τραχήλου.
Η προχωρημένη ηλικία.
Θεραπεία:
Ανάλογα με την αιτία ή υποκατάστατα σάλιου.

Φλεγμονές των σιελογόνων αδένων:
Αυτές μπορεί να είναι γενικευμένες, περισσότερων του ενός ή μεμονωμένα εντοπισμένες σιελαδενίτιδες.
Μπορεί να οφείλονται σε ιούς (με πιο χαρακτηριστική την παρωτίτιδα από τον ιό της παρωτίτιδας - “μαγουλάδες”) ή σε μικρόβια.
Μικροβιακή σιαλαδενίτιδα παρουσιάζεται συχνά στους υπογνάθιους αδένες ή τις παρωτίδες και μπορεί να οφείλεται σε απόφραξη των πόρων που παροχετεύουν το σάλιο από στενώσεις, φλεγμονές ή και λίθους.

Λιθίαση των σιελογόνων:
Το σάλιο περιέχει άλατα που μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να συσσωρευτούν σχηματίζοντας λίθους, όπως οι λίθοι στους νεφρούς. Τότε αποφράσσεται η παροχέτευση του σάλιου, ο αδένας διογκώνεται  και ακολουθεί φλεγμονή με πόνο και πιθανόν ερυθρότητα της περιοχής πάνω από τον αδένα. Η κατάσταση πρέπει να αντιμετωπισθεί με αντιβιοτικά διότι η φλεγμονή μπορεί να οδηγήσει σε απόστημα, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνες επιπλοκές. Ενίοτε τέτοιες καταστάσεις χρήζουν νοσηλείας και χειρουργικής επέμβασης.
Ειδικά στη λιθίαση υπογνάθιου αδένα η διάγνωση γίνεται με υπέρηχο και ακτινογραφία δήξεως εδάφους στόματος. Δεν χρειάζεται να γίνει επέμβαση με ολική νάρκωση, αλλά μόνο με τοπική. Ανάλογα με τη θέση του λίθου, η επέμβαση μπορεί να γίνει σε ιατρείο ή σε γναθοχειρουργικό τμήμα. Οπωσδήποτε, η αφαίρεση πρέπει να γίνει ενδοστοματικά.

Ενδοσκόπηση Σιελογόνων Αδένων (Σιελενδοσκόπηση)
Σε ασθενείς που παρουσιάζουν επεισόδια σιαλαδενίτιδας από απόφραξη λόγω λίθου ή στενώσεων των πόρων των αδένων εφαρμόζεται μία τεχνική που συνίσταται στην εισαγωγή από το στόμα μέσα στον πόρο που παροχετεύει το σάλιο ενός μικρότατου ενδοσκοπίου (οπτική ίνα) συνδεδεμένου με κάμερα. Ο πόρος έτσι ελέγχεται σε όλο το μήκος του και είναι δυνατή η αφαίρεση ενός ή πολλών λίθων χωρίς να απαιτηθεί εγχείρηση. Η διαδικασία είναι απλή και γίνεται με τοπική αναισθησία, μπορεί δε να λύσει το πρόβλημα είτε στην οξεία φάση είτε μετά από συχνές τέτοιες λοιμώξεις , και να θέσει και τη διάγνωση. Οι επιπλοκές είναι σπανιότατες, παρόλα αυτά η επέμβαση πρέπει να γίνεται στο νοσοκομείο από εξειδικευμένο Ιατρό ΩΡΛ που είναι σε θέση να αντιμετωπίσει οποιοδήποτε σύμβαμα.

Όγκοι Σιελογόνων Αδένων
Αυτοί μπορεί να είναι κακοήθεις ή καλοήθεις. Οι καλοήθεις όγκοι είναι συχνότεροι ιδίως στην περιοχή της παρωτίδας. Οι όγκοι αναπτύσσονται συνήθως βραδέως και σπάνια μπορεί ένας καλοήθης όγκος να εξαλλαχθεί και να μετατραπεί σε κακοήθη. Γι’ αυτό πρέπει οι όγκοι αυτοί πάντα να αφαιρούνται μαζί με ολόκληρο ή μεγάλο μέρος του αδένα μέσα στον οποίο αναπτύσσονται και να εξετάζονται με ιστολογική εξέταση.
 
Οι κακοήθεις όγκοι των σιελογόνων είναι σπάνιοι. Η εκτιμώμενη επίπτωση τους είναι 1:100000. Αντιπροσωπεύουν το 2-5% των κακοηθειών κεφαλής- τραχήλου και το 0,5% όλων των κακοηθειών (περίπου 5.000μ νέες περιπτώσεις ετησίως καταγράφονται στις ΗΠΑ). Οι περισσότεροι από αυτούς εντοπίζονται στους μείζονες σιελογόνους αδένες δηλ. στις παρωτίδες, στους υπογνάθιους και στους υπογλώσσιους σιελογόνους αδένες. Στις παρωτίδες ανευρίσκονται το 85% των όγκων που αναπτύσσονται στους μείζονες σιελογόνους αδένες και το 20% από αυτούς είναι κακοήθεις. Στους υπογλώσσιους σιελογόνους αδένες αντίθετα, η ανάπτυξη κακοήθους όγκου ανευρίσκεται σε ποσοστό 75%
 
Χειρουργική εξαίρεση σιελογόνων αδένων
Οι συνηθέστερες χειρουργικές επεμβάσεις που γίνονται για τον λόγο αυτό είναι:

Η αφαίρεση του υπογναθίου αδένα.
Γίνεται με εξωτερική τομή κάτω από την γνάθο στο λαιμό και απαιτεί προσεκτικούς χειρισμούς λόγω της στενής σχέσης του αδένα με τα νεύρα της γλώσσας και ενός μικρού νεύρου που κινεί το κάτω χείλος.

Η παρωτιδεκτομή (αφαίρεση τμήματος ή σπάνια όλης της παρωτίδας): Γίνεται με εξωτερική τομή γύρω από το αυτί και προς το λαιμό. Έχει την ειδική δυσκολία της παρουσίας του Προσωπικού νεύρου εντός του αδένος. Το νεύρο αυτό είναι σαν ένα δέντρο με τον κορμό και τα μικρά κλαδάκια του που θα πρέπει με προσοχή να διατηρηθούν προκειμένου μετά την επέμβαση να μην υπάρξει διαταραχή στην κίνηση των μυών του προσώπου. Ο αδένας με τον όγκο αποκολλάται από τους κλάδους του νεύρου και αφαιρείται εν μέρει (επιπολής παρωτιδεκτομή ) ή εξ’ ολοκλήρου (ολική παρωτιδεκτομή). Η σύγχρονη τεχνολογία μας βοηθάει στην επέμβαση αυτή με τα συστήματα “διεγχειρητικής παρακολούθησης του νεύρου” (nerve monitoring), ένα σύστημα που ελέγχει την ακεραιότητα του νεύρου κατά την επέμβαση και μας προειδοποιεί όταν τα εργαλεία μας πλησιάζουν κοντά.

Η νοσηλεία που απαιτείται για τις επεμβάσεις αυτές είναι μία ή δύο ημέρες και γίνονται με γενική αναισθησία. Το αισθητικό αποτέλεσμα είναι συνήθως πολύ αποδεκτό λόγω της διενέργειας των τομών μέσα στις πτυχές του λαιμού.

Οι επιπλοκές των επεμβάσεων αυτών είναι οι συνήθεις των επεμβάσεων (αλλεργία σε φάρμακα, αιμορραγία, μόλυνση και διαπύηση) και είναι σπάνιες και αντιμετωπίσιμες. Ειδικά για την παρωτιδεκτομή επιπλοκές είναι η βλάβη του προσωπικού νεύρου (μειώνεται λόγω της χρήσης του συστήματος παρακολούθησης του νεύρου), η έξοδος σάλιου από την τομή (συρίγγιο) και το σύνδρομο Frey: Μία κατάσταση κατά την οποία μετά από μία επέμβαση παρωτιδεκτομής παρουσιάζεται ερυθρότητα και εφίδρωση στην περιοχή πάνω από τον αδένα που έχει αφαιρεθεί κατά την μάσηση. Το πρόβλημα αντιμετωπίζεται σήμερα με τοπικές ενέσεις φαρμάκων (Botox).
Σμαράγδα Διαμαντή DDS, DNS, Msc. Στοματολόγος

Ο κατά φαντασίαν ασθενής…

Μολιέρος  «Κατά φαντασίαν ασθενής»
Ο Μολιέρος δεν ήταν «Κατά φαντασίαν ασθενής» Μόλις τέλειωσε το έργο, αρρώστησε και πέθανε… Όταν όμως έγραφε το θεατρικό του έργο από τη μια ήθελε να εκφράσει τη δυσπιστία του προς τους γιατρούς και από την άλλη να σκιαγραφήσει την προσωπικότητα του υποχόνδριου και νοσοφοβικού.
Ένας μεγάλος αριθμός πολιτών, έρχεται καθημερινά αντιμέτωπος με έναν παράλογο φόβο. Νομίζει ότι πάσχει από κάποια σοβαρή ασθένεια και θα χάσει τη ζωή του. Όλη μέρα είναι στο διαδίκτυο και ψάχνει όλα τα προβλήματα υγείας και όλες τις θεραπείες που υπάρχουν. Έχει ημικρανίες, άλγος στο στομάχι και κάθε λίγο και λιγάκι επισκέπτεται γιατρούς, οι οποίοι τον βεβαιώνουν ότι είναι απόλυτα υγιής. 

Υποχόνδριος
Οι έρευνες δείχνουν ότι ένας στους δέκα πιστεύει ότι πάσχει από κάποια σοβαρή ασθένεια και θυμώνει που όλοι οι γιατροί είναι ανίκανοι και δεν μπορούν να βρουν την ασθένειά του. Όλοι έχουμε βιώσει, ιδίως τον τελευταίο καιρό λόγω της οικονομικής κρίσης, μικρές ή μεγάλες σωματικές ενοχλήσεις.  Η ιδεοληψία του ότι κινδυνεύουμε από κάποια πάθηση είναι αποτέλεσμα μιας χρόνιας δυσαρέσκειας με το περιβάλλον ή με τις συνθήκες ζωής μας και σχετίζεται με την ανάγκη να τραβήξουμε την προσοχή, αλλά και το στρες απέναντι στην προσωπική φθορά. Η διαρκής ενασχόληση με τις ασθένειες επηρεάζει αρνητικά την καθημερινότητά μας, τις σχέσεις μας με τους άλλους, την απόδοση στην εργασία μας αλλά και στις υποχρεώσεις μας γενικά.


Ο Υποχόνδριος Αδόλφος Χίτλερ
Πολλοί διάσημοι ήταν ή είναι υποχόνδριοι: Ο Λέον Τολτσόι με χρόνια κόπωση και κατάθλιψη. Ο Φρανς Κάφκα που απείχε από πολλές ανθρώπινες δραστηριότητες, γιατί φοβόταν μήπως κολλήσει τα μικρόβια της πολιομυελίτιδας και της μηνιγγίτιδας. Ο Γουίνστον Τσόρτσιλ με το παραμικρό συνάχι ένιωθε ότι θα πεθάνει. Ο Αδόλφος Χίτλερ έπαιρνε 90 σκευάσματα διαφορετικά και 28 χάπια καθημερινά. Ο πιανίστας Γκλεν Γκουλντ στις συναυλίες του στη Νέα Υόρκη φορούσε γάντια και παλτό για να μην κρυώσει. Ο Γούντι Αλεν, γνωστός υποχόνδριος και ο ίδιος, πλάθει συχνά-πυκνά ιστορίες με ήρωες που φοβούνται τις ασθένειες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο πρωταγωνιστής του στην ταινία «Κι αν σου κάτσει;» του 2009, ένας στριμμένος Νεοϋορκέζος, πρώην φυσικός και νυν δάσκαλος στο σκάκι, ο οποίος, μεταξύ άλλων, αισθάνεται άρρωστος, τρέμει τις ασθένειες και τα μικρόβια .… 

Η θεραπευτική υποστήριξη του υποχόνδριου έχει σα σκοπό να αποσπάσει την προσοχή του από αβάσιμους φόβους προκειμένου να αισθανθεί πνευματική και σωματική ανακούφιση:

Βαθιές ανάσες με τους πνεύμονες
Σε ένα ήσυχο μέρος επικεντρώνεται σε βαθιές ανάσες με τους πνεύμονες χωρίς τη συμμετοχή της κοιλιάς, για 10 λεπτά περίπου. Έτσι ενισχύει τα επίπεδα ηρεμίας, έχει καλύτερο αυτοέλεγχο και εκπαιδεύει το μυαλό του σε χαλαρές και ήρεμες σκέψεις.


Ελαφρύ τρέξιμο
Το ελαφρύ τρέξιμο τρεις φορές την εβδομάδα, αυξάνει τη ροή του αίματος στο σώμα και τους μυς και συμβάλλει στη μέγιστη λήψη οξυγόνου, με αποτέλεσμα την πνευματική διαύγεια και τη μείωση του στρες.


Πολεμικές τέχνες
Οι πολεμικές τέχνες βοηθούν, γιατί εκτονώνουν. Αυξάνουν την έκκριση ενδορφίνης που ελαττώνει το στρες και χαλαρώνει το σώμα, ευνοούν την καλή φυσική κατάσταση και φέρνουν σε αρμονία το σώμα και το πνεύμα.


Απλό περπάτημα
 Το απλό περπάτημα είναι από τα καλύτερα φάρμακα. Βοηθά στην εξάλειψη των ενοχλημάτων κι ευνοεί την ευφορία. Αν μάλιστα πάρετε και κάποιον άλλο για παρέα καταπολεμείτε και την κατάθλιψη, ευνοείτε την κοινωνικότητά σας και καταστέλλετε τον εγωκεντρισμό που είναι πηγή άγχους για τους υποχόνδριους, εκτός αν τον θέλετε μαζί μόνο από φόβο μήπως σας συμβεί κάτι….  

Πηγές 
  1. Barlow, D.H., Durand, V.M. “Abnormal Psychology: An Interactive Approach”
  2. Psyweb: “Somatoform Disorders”
  3. Βήμα Science, 10/7/2011