Γαλακτόρροια

Γαλακτόρροια, ICD-10 N64.3, O92.6 είναι η αυτόματη ροή του γάλακτος από το μαστό, που δεν σχετίζεται με τον τοκετό ή το θηλασμό.

Γαλακτόρροια εμφανίζεται σε ποσοστό 5%-32% των μη εγκύων γυναικών, στην αναπαραγωγική ηλικία. Γαλακτόρροια εμφανίζεται επίσης, σπάνια και στους άνδρες, στα νεογέννητα βρέφη και τους εφήβους και των δύο φύλων.

Παρά το γεγονός ότι συχνά καλοήθης, μπορεί να προκληθεί από σοβαρά υποκείμενα νοσήματα και απαιτείται διερεύνηση.

Αίτια

• -Φυσιολογικά στην κύηση και μέχρι 6 μήνες μετά τον τοκετό ή τη διακοπή του θηλασμού
• -Προλακτίνωμα
• -Φάρμακα, όπως οπιοειδή, τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά, μετακλοπραμίδη, βεραπαμίλη, βενζοδιαζεπίνες, α-μεθυλντόπα, ισονιαζίδη, οιστρογόνα, ρεζερπίνη, βουτυροφαινόνες
• -Διακοπή λήψης αντισυλληπτικών χαπιών
• -Υποθυρεοειδισμός
• -Παθήσεις θωρακικού τοιχώματος (π.χ. έρπης ζωστήρας, μετά θωρακοτομή, ινοκυστικές αλλοιώσεις)
• -Μετεγχειρητικό στάδιο (κάθε βαριά επέμβαση, κυρίως όμως ωοθηκεκτομή)
• -Chiari-Frommel (ιδιοπαθής γαλακτόρροια για πάνω από 6 μήνες από τον τοκετό)
• -Ιδιοπαθής
• -Διάφορα (νεφρική ανεπάρκεια, νόσος Cushing, κίρρωση, τραύμα κεφαλής)

Διαφορική διάγνωση

• -Μη γαλακτώδης έκκριση π.χ. ορώδης (πιθανή ινοκυστική νόσος)
• -Πυώδης έκκριση (μαστίτιδα)
• -Αιματηρή έκκριση (κακοήθεια)

Εργαστηριακά ευρήματα

• -Έλεγχος επιπέδων προλακτίνης και θυρεοειδικής λειτουργίας
• -Μέτρηση FSH & LH αν συνυπάρχει αμμηνόρροια
• -Μέτρηση αυξητικής ορμόνης GH και στερεοειδών των επινεφριδίων σε κλινική υποψία ακρομεγαλίας ή νόσου -Cushing

Απεικόνιση

• Μαγνητική τομογραφία υπόφυσης αν η προλακτίνη είναι, έστω και λίγο αυξημένη ή αν υπάρχει άλλη ένδειξη

Θεραπεία

• -Διακοπή χορηγούμενων φαρμάκων
• -Αντιμετώπιση άλλων υποκείμενων αιτίων
• -Προσεκτική αναμονή. Γίνεται έλεγχος των επιπέδων προλακτίνης κάθε 6-12 μήνες, έλεγχος οπτικών πεδίων ετησίως και MRI ετησίως
• -Σε μεγάλα αδενώματα διασφηνοειδής αφαίρεση με επιτυχία 90%
• -Φάρμακα

Η βρωμοκρυπτίνη (αρχικά 2,5 mg προοδευτικά αυξανόμενη μέχρι 7,5 mg) κατεβάζει τα επίπεδα προλακτίνης ορού. Σε πολλές περιπτώσεις η πτώση των επιπέδων προλακτίνης επαναφέρει την λειτουργία των γεννητικών αδένων στα φυσιολογικά, σε άνδρες και γυναίκες και η γαλακτόρροια εξαφανίζεται. Σε 80% των γυναικών ο κύκλος γίνεται κανονικός και σε 80% των ανδρών επανέρχεται η γονιμότητα.

Αντενδείξεις

Αρρύθμιστη υπέρταση, ευαισθησία, προεκλαμψία

Ανεπιθύμητες ενέργειες

• Ναυτία
• Ορθοστατική υπόταση
• Υπνηλία
• Κεφαλαλγία και λιποθυμία
• Υπέρταση
• Σπασμοί

Γενικά, η καμπεργολίνη και η βρωμοκρυπτίνη είναι φάρμακα που χαμηλώνουν τα επίπεδα προλακτίνης και μειώνουν τον όγκο, αν υπάρχει. Λαμβάνονται για 2 χρόνια. Αν ο όγκος έχει μειωθεί αρκετά και τα επίπεδα της προλακτίνης είναι φυσιολογικά σταματάει η αγωγή. Μερικές φορές μπορεί να χρειάζεται μεγάλη δόση του φαρμάκου για να πέσει η προλακτίνη. Γίνεται έλεγχος τακτικά, γιατί ο όγκος μπορεί να ξαναμεγαλώσει. Τότε θα πρέπει να επαναχορηγηθεί η φαρμακευτική αγωγή.

-Αν με τα φάρμακα δεν πέφτει η προλακτίνη ή αν δεν ανέχεται μία γυναίκα τις παρενέργειες των φαρμάκων μπορεί να χρειασθεί χειρουργική αφαίρεση του όγκου.

-Σε πολύ σπάνιες καταστάσεις, όταν δεν έχει αποτέλεσμα ούτε η φαρμακευτική αγωγή ούτε το χειρουργείο ή όταν ο όγκος μεγαλώνει πολύ γρήγορα μπορεί να χρειασθεί ακτινοβολία του όγκου.

Βιβλιογραφία

Πλήρης Κλινική Συμβουλή, Mark R. Dabro, Εκδ. Πασχαλίδης