Πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση στον καρκίνο των ωοθηκών

Γράφει η
Σαββούλα Μάλλιου MD, PhD
Ειδικός Παθολόγος – Ογκολόγος
Γενικός Γραμματέας της Ελληνικής Μαστολογικής Εταιρείας

PREDICT

Οι κακοήθεις όγκοι των ωοθηκών είναι η συχνότερη αιτία θανάτου σε σχέση με τα υπόλοιπα γεννητικά όργανα της γυναίκας (σώμα μήτρας, τράχηλος μήτρας, κόλπος, αιδοίο). Σε παγκόσμια κλίμακα υπολογίζονται περίπου 140.000 νέες περιπτώσεις ετησίως και αντίστοιχα 105.000 θάνατοι.  Μεταφέροντας τα στατιστικά δεδομένα στην ελληνική πραγματικότητα, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι ετησίως 800 γυναίκες θα νοσήσουν από καρκίνο ωοθηκών, από τις οποίες οι μισές θα χάσουν τη ζωή τους από την ασθένεια.

Η κυριότερη αιτία για την υψηλή θνητότητα είναι ότι δεν γίνεται έγκαιρη διάγνωση της νόσου. Αυτό γίνεται εύκολα κατανοητό, λαμβάνοντας υπόψη ότι στα αρχόμενα στάδια η πρόγνωση είναι καλή (80-95% επιβίωση). Δυστυχώς όμως στα αρχόμενα στάδια οι γυναίκες δεν εμφανίζουν συμπτώματα, με συνέπεια  να προσέρχονται στο γιατρό όταν η νόσος είναι προχωρημένη και η επιβίωση τότε να φθάνει μόλις το 40%.

Τα συνήθη συμπτώματα του καρκίνου των ωοθηκών είναι η διόγκωση της κοιλιάς, το άλγος κοιλίας, τα δυσπεπτικά ενοχλήματα, οι διαταραχές της ούρησης, η αύξηση του βάρους και οι διαταραχές του κύκλου.

Η μέση ηλικία εμφάνισης της νόσου είναι τα 60 έτη.

Η γυναικολογική εξέταση, το διακολπικό υπερηχογράφημα και η μέτρηση του δείκτη CA-125 στο αίμα, είναι τα σημαντικά εργαλεία για τον προληπτικό έλεγχο ασυμπτωματικών γυναικών, σε ετήσια βάση. Σε γυναίκες υψηλού κινδύνου, όπως σε γυναίκες με κληρονομικό ιστορικό ή σε προϋπάρχοντα καρκίνο του μαστού ο έλεγχος πρέπει να γίνεται ανά εξάμηνο. Οι πρόσφατες τεχνικές βελτιώσεις στην επεξεργασία της εικόνας του διακολπικού υπερηχογραφήματος, πέτυχαν με 3D/4D ζωντανή απεικόνιση της μορφολογίας του τυχόν όγκου και των αγγείων. Η απεικόνιση της νεοαγγείωσης  των όγκων μπορεί να επιτευχθεί με την ενδοφλέβια έγχυση σκιαγραφικού υπερήχων. Με τον έλεγχο αυτό γίνεται ασφαλής διάκριση μιας ωοθηκικής μάζας ως καλοήθους ή κακοήθους. Σε περίπτωση επιβεβαίωσης της νόσου απαιτείται συμπληρωματικά υπερηβικό υπερηχογράφημα για τη σταδιοποίηση της νόσου.

Η πρωτογενής πρόληψη γίνεται με τη σωματική άσκηση και την ισορροπημένη διατροφή. Οι τοκετοί επίσης έχουν ευνοϊκή δράση στην πρόληψη.

Παράγοντες που επιβαρύνουν στατιστικά είναι:

Το κληρονομικό ιστορικό

Ο καρκίνος μαστού στην ίδια γυναίκα

Η χρόνια υπογονιμότητα