Πόσο βοηθά η μαστογραφία στην πρόληψη του καρκίνου;

Γράφει η

Σαββούλα Μάλλιου MD, PhD

Παθολόγος-Όγκολόγος

Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

Γ.Γ.Ελληνικής Μαστολογικής Εταιρείας

PREDICT

sevvimalliou@gmail.com

Με αφορμή το άρθρο που δημοσιεύτηκε στην Ζούγκλα από Νορβηγούς επιστήμονες ότι η μαστογραφία μπορεί να μη βοηθά στην πρόληψη καρκίνου του μαστού και την αποφυγή παρανόησης η οποία θα ήταν επιζήμια για τις γυναίκες έχουμε ν’ αναφέρουμε τα εξής: Σε πολλές μετα- αναλύσεις που έχουν γίνει παγκοσμίως από 13 τυχαιοποιημένες μελέτες, 26% μείωση της θνησιμότητας βρέθηκε που είναι αδιαμφισβήτητη για γυναίκες ηλικίας από 50-74 ετών. Για γυναίκες 40-49 ετών υπήρξε μικρότερο όφελος της τάξεως του 13%. Δεν υπάρχει όφελος σε γυναίκες μικρότερες των 40 ετών και μεγαλύτερες των 74. Βέβαια αν και στις μεγαλύτερες γυναίκες η πραγματική βιολογική ηλικία είναι μικρότερη κι ενδέχεται να ζήσουν πολλά χρόνια ακόμη πρέπει να συνεχίσουν το screening με μαστογραφία. Σε γυναίκες μικρότερες των 50 ετών η ευαισθησία της μαστογραφίας είναι μικρότερη λόγω της υψηλότερης πυκνότητος των μαστών. Αλλά και σε μεγαλύτερες γυναίκες μπορεί να υπάρχουν πυκνοί μαστοί λόγω γενετικών λόγων ή λόγω ορμονολογικών.  Η αυξημένη πυκνότητα μαστών από μόνη της είναι παράγοντας κινδύνου για καρκίνο του μαστού. Δημοσιευμένες μελέτες έχουν δείξει ότι σε γυναίκες 40-49 που έχει βρεθεί όγκος μαστού στις ηλικίες αυτές με μαστογραφία, ο όγκος ήταν μικρότερος και οι λεμφαδένες αρνητικοί. Άρα και σ’ αυτές τις ηλικίες η μαστογραφία μπορεί να σώσει ζωές. Μην ξεχνάμε και τις γυναίκες με κληρονομικό καρκίνο μαστού που πρέπει να κάνουν μαστογραφία. Μάλιστα σ’ αυτές τις γυναίκες πολλοί ισχυρίζονται, όχι άδικα, ότι η μαγνητική μαστογραφία ενδείκνυται γι’ αυτές, γιατί μπορεί να κάνει ευκολότερα διαφοροδιάγνωση καλόηθων και κακόηθων παθήσεων του μαστού. Η ψηφιακή μαστογραφία ήταν πιο ακριβής για προεμμηνοπαυσιακές και περιεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, και για τις γυναίκες με πυκνούς μαστούς.  Όσο για την αυτοεξέταση μαστού κι αυτή μπορεί να σώσει ζωές. Καταρχήν η γυναίκα συμμετέχει στην φροντίδα της και κατά δεύτερο όλες οι γυναίκες γνωρίζουν καλά τους μαστούς τους και μπορούν να διακρίνουν αμέσως την οποιαδήποτε αλλαγή. Φυσικά και η ετήσια εξέταση η κλινική από ειδικό μια φορά τον χρόνο κρίνεται απαραίτητη. Εδώ θα τονίσουμε την ανάγκη το  screening να γίνεται από εξειδικευμένα κέντρα κι εξειδικευμένους ιατρούς. Η ψηφιακή μαστογραφία που γίνεται και στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια έχει σαφώς υψηλότερη διαγνωστική ακρίβεια. Ο υπέρηχος μαστών θεωρείται κι αυτός απαραίτητος, αφού μπορεί να διακρίνει βλάβες μη ορατές στην μαστογραφία.

Άρα απαντώντας στους Δανούς και Νορβηγούς θα λέγαμε ότι πράγματι η ηλικία από την οποία πρέπει να ξεκινά η ετήσια μαστογραφία είναι τα 50. Ανάμεσα στα 40-45 πρέπει να γίνεται μια μαστογραφία αναφοράς για να γίνεται ταυτοποίηση των μαστών της γυναίκας. Μαζί με την ψηφιακή μαστογραφία πρέπει να γίνεται και υπέρηχος και ψηλάφηση από ειδικό ιατρό. Έτσι είμαστε 99,8% σίγουροι για τη διάγνωση. Σε ειδικές περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί μαγνητική μαστογραφία. Η αυτοεξέταση και η ετήσια εξέταση μαστών πρέπει να ξεκινά από τα 20 έτη. Φυσικά όταν υπάρχει κληρονομικό ιστορικό ο έλεγχος με μαστογραφία και υπέρηχο ξεκινά 10 χρόνια πριν από αυτή που ξεκίνησε ο καρκίνος του νεώτερου συγγενή.

Γι’ αυτό ζητήστε τη γνώμη του ειδικού. Η κάθε περίπτωση είναι εξατομικευμένη.