Η βελτίωση της ίασης και της επιβίωσης είναι γεγονός στην Ογκολογία.
Γράφει
Δρ. Σαββούλα Μάλλιου Κριαρά
Ειδικός Παθολόγος-Ογκολόγος
Στις ΗΠΑ ο καρκίνος είναι πλέον η πρώτη αιτία θανάτου σε άτομα κάτω των 85, προσπερνώντας τις καρδιακές παθήσεις
Jemal A,Murray T,Ward E,et al. Cancer Statistics,2005.CA Cancer J Clin 2005
Αυξανόμενη είναι η επίπτωση του καρκίνου και στην Ευρώπη.
Source: A pan European comparison regarding patient access to cancer, Karolinska Institute 2005
Στις Η.Π.Α η θνησιμότητα από καρκίνο έχει πτωτική πορεία.
By DENISE GRADY
Published: October 15, 2007
Death rates from cancer have been dropping
by an average of 2.1 percent a year recently in the United States,
a near doubling of decreases that began in 1993,
researchers are reporting.
Στον ελληνικό χώρο η συχνότητα του καρκίνου, όπως και σε διεθνές επίπεδο, παρουσιάζει μια αύξηση, που ίσως είναι πολύ μικρότερη στατιστικώς από τις άλλες χώρες, ενώ η θνησιμότητα μειώνεται. Αυτό δεν αποτελεί παράδοξο, δεδομένου ότι ο τεχνολογικός εξοπλισμός που προσφέρεται χάρη στην ευφυΐα του ανθρώπου έχει εξελιχθεί τόσο πολύ, ώστε η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση των νοσημάτων φθοράς, στα οποία υπάγεται και ο καρκίνος, να γίνεται στο αρχικό στάδιο της καρκινογένεσης, με δυνητική ίαση του ανθρώπου από αυτή τη νόσο.
Η αρχή για την βελτίωση της ίασης και της επιβίωσης έγινε με τον Καταστατικό Χάρτη των Παρισίων στις 3 και 4 Φεβρουαρίου (2000) με την θέσπιση 5 άρθρων που αναφέρονται
στα δικαιωμάτων των ασθενών, τη διαφύλαξη της ποιότητας ζωής τους και στην απάλειψη των προκαταλήψεων.
Ο καρκίνος είναι μία από τις ασθένειες στις οποίες ο περιοδικός προληπτικός έλεγχος μπορεί να κάνει τη διαφορά ανάμεσα στη ζωή και στον θάνατο. Όσο πιο νωρίς εντοπιστεί ένας καρκινικός όγκος τόσο πιθανότερο είναι να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά, επιτρέποντας στον ασθενή να απολαύσει πολλά και καλά χρόνια ζωής έως το φυσικό του τέλος. Σε έναν στους δύο άνδρες και σε μία στις τρεις γυναίκες θα διαγνωστεί καρκίνος κάποια στιγμή στη ζωή τους. Το 65% από αυτούς τους ανθρώπους θα ζήσουν με τον καρκίνο τους επί πέντε χρόνια και άνω ποσοστό που εκτιμάται ότι σύντομα θα είναι 70%.
Οι άνθρωποι αυτοί αποκαλούνται επιζήσαντες, διότι επιζούν με καρκίνο από τη στιγμή της διάγνωσης έως το φυσικό τέλος της ζωής τους. Υπολογίζεται πως σε όλο τον κόσμο ζουν περισσότεροι από 25 εκατομμύρια άνθρωποι με ιστορικό καρκίνου, αντιπροσωπεύοντας το 7% του παγκόσμιου πληθυσμού. Τα 11 εκατομμύρια από αυτούς ζουν στις ΗΠΑ, ενώ άλλοι τόσοι είναι οι Ευρωπαίοι επιζήσαντες. Οι αριθμοί αυτοί είναι πολύ πιο εντυπωσιακοί απ' ότι εν πρώτοις φαίνεται, αν αναλογιστεί κανείς πως ο αντίστοιχος αριθμός στις ΗΠΑ ήταν πριν από 30 χρόνια 3 εκατομμύρια, ενώ στην ίδια χώρα το 2020 αναμένεται να έχει φτάσει τα 16 εκατομμύρια αύξηση που υπερβαίνει το 500%. Από τους επιζήσαντες, σχεδόν δύο στους δέκα είναι γυναίκες που νίκησαν τον καρκίνο του μαστού, περίπου άλλοι τόσοι είναι άνδρες με καρκίνο του προστάτη, ενώ ένας στους δέκα έχει καρκίνο του παχέος εντέρου ή γυναικολογικό καρκίνο.
Jemal A,Murray T,Ward E,et al. Cancer Statistics,2005.CA Cancer J Clin 2005
Αυξανόμενη είναι η επίπτωση του καρκίνου και στην Ευρώπη.
Source: A pan European comparison regarding patient access to cancer, Karolinska Institute 2005
Στις Η.Π.Α η θνησιμότητα από καρκίνο έχει πτωτική πορεία.
By DENISE GRADY
Published: October 15, 2007
Death rates from cancer have been dropping
by an average of 2.1 percent a year recently in the United States,
a near doubling of decreases that began in 1993,
researchers are reporting.
Στον ελληνικό χώρο η συχνότητα του καρκίνου, όπως και σε διεθνές επίπεδο, παρουσιάζει μια αύξηση, που ίσως είναι πολύ μικρότερη στατιστικώς από τις άλλες χώρες, ενώ η θνησιμότητα μειώνεται. Αυτό δεν αποτελεί παράδοξο, δεδομένου ότι ο τεχνολογικός εξοπλισμός που προσφέρεται χάρη στην ευφυΐα του ανθρώπου έχει εξελιχθεί τόσο πολύ, ώστε η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση των νοσημάτων φθοράς, στα οποία υπάγεται και ο καρκίνος, να γίνεται στο αρχικό στάδιο της καρκινογένεσης, με δυνητική ίαση του ανθρώπου από αυτή τη νόσο.
Η αρχή για την βελτίωση της ίασης και της επιβίωσης έγινε με τον Καταστατικό Χάρτη των Παρισίων στις 3 και 4 Φεβρουαρίου (2000) με την θέσπιση 5 άρθρων που αναφέρονται
στα δικαιωμάτων των ασθενών, τη διαφύλαξη της ποιότητας ζωής τους και στην απάλειψη των προκαταλήψεων.
Ο καρκίνος είναι μία από τις ασθένειες στις οποίες ο περιοδικός προληπτικός έλεγχος μπορεί να κάνει τη διαφορά ανάμεσα στη ζωή και στον θάνατο. Όσο πιο νωρίς εντοπιστεί ένας καρκινικός όγκος τόσο πιθανότερο είναι να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά, επιτρέποντας στον ασθενή να απολαύσει πολλά και καλά χρόνια ζωής έως το φυσικό του τέλος. Σε έναν στους δύο άνδρες και σε μία στις τρεις γυναίκες θα διαγνωστεί καρκίνος κάποια στιγμή στη ζωή τους. Το 65% από αυτούς τους ανθρώπους θα ζήσουν με τον καρκίνο τους επί πέντε χρόνια και άνω ποσοστό που εκτιμάται ότι σύντομα θα είναι 70%.
Οι άνθρωποι αυτοί αποκαλούνται επιζήσαντες, διότι επιζούν με καρκίνο από τη στιγμή της διάγνωσης έως το φυσικό τέλος της ζωής τους. Υπολογίζεται πως σε όλο τον κόσμο ζουν περισσότεροι από 25 εκατομμύρια άνθρωποι με ιστορικό καρκίνου, αντιπροσωπεύοντας το 7% του παγκόσμιου πληθυσμού. Τα 11 εκατομμύρια από αυτούς ζουν στις ΗΠΑ, ενώ άλλοι τόσοι είναι οι Ευρωπαίοι επιζήσαντες. Οι αριθμοί αυτοί είναι πολύ πιο εντυπωσιακοί απ' ότι εν πρώτοις φαίνεται, αν αναλογιστεί κανείς πως ο αντίστοιχος αριθμός στις ΗΠΑ ήταν πριν από 30 χρόνια 3 εκατομμύρια, ενώ στην ίδια χώρα το 2020 αναμένεται να έχει φτάσει τα 16 εκατομμύρια αύξηση που υπερβαίνει το 500%. Από τους επιζήσαντες, σχεδόν δύο στους δέκα είναι γυναίκες που νίκησαν τον καρκίνο του μαστού, περίπου άλλοι τόσοι είναι άνδρες με καρκίνο του προστάτη, ενώ ένας στους δέκα έχει καρκίνο του παχέος εντέρου ή γυναικολογικό καρκίνο.
Οι επιζήσαντες του καρκίνου καλύπτουν όλο το ηλικιακό φάσμα:
• το 1% είναι ηλικίας κάτω των 19 ετών,
• το 5% 20-39 ετών,
• το 34% 40-64 ετών,
• ενώ το υπόλοιπο 60% είναι άνθρωποι που έχουν ξεπεράσει τα 65 χρόνια
Η 5ετής επιβίωση είναι μια στατιστική - ορόσημο για την Ογκολογία. Οι ασθενείς που ζουν χωρίς υποτροπή ή μετάσταση της νόσου τους επί 5 χρόνια έπειτα από την αρχική διάγνωση και θεραπεία, έχουν όλες τις πιθανότητες με το μέρος τους να ξεπεράσουν τον καρκίνο, δηλαδή να ιαθούν. Και όσο περισσότερα χρόνια περνούν τόσο πιο απίθανο είναι να ασχοληθούν ξανά με αυτόν.
Η πενταετής επιβίωση για τον καρκίνο αναλόγως της εντόπισης:
Το ορόσημο αυτό για επιλεγμένους αρχικούς καρκίνους (στάδιο Ι) είναι, σύμφωνα με τις στατιστικές των ΗΠΑ:
98% για τον καρκίνο του προστάτη
95% για τον καρκίνο του παχέος εντέρου
98% για τον καρκίνο της μήτρας
• το 1% είναι ηλικίας κάτω των 19 ετών,
• το 5% 20-39 ετών,
• το 34% 40-64 ετών,
• ενώ το υπόλοιπο 60% είναι άνθρωποι που έχουν ξεπεράσει τα 65 χρόνια
Η 5ετής επιβίωση είναι μια στατιστική - ορόσημο για την Ογκολογία. Οι ασθενείς που ζουν χωρίς υποτροπή ή μετάσταση της νόσου τους επί 5 χρόνια έπειτα από την αρχική διάγνωση και θεραπεία, έχουν όλες τις πιθανότητες με το μέρος τους να ξεπεράσουν τον καρκίνο, δηλαδή να ιαθούν. Και όσο περισσότερα χρόνια περνούν τόσο πιο απίθανο είναι να ασχοληθούν ξανά με αυτόν.
Η πενταετής επιβίωση για τον καρκίνο αναλόγως της εντόπισης:
Το ορόσημο αυτό για επιλεγμένους αρχικούς καρκίνους (στάδιο Ι) είναι, σύμφωνα με τις στατιστικές των ΗΠΑ:
98% για τον καρκίνο του προστάτη
95% για τον καρκίνο του παχέος εντέρου
98% για τον καρκίνο της μήτρας
98% για τον καρκίνο του μαστού
56% για τον καρκίνο του πνεύμονα
94% για τον καρκίνο των ωοθηκών
97% για τον καρκίνο της ουροδόχου κύστης
Δυστυχώς, στην Ελλάδα δεν έχουμε αντίστοιχα στατιστικά στοιχεία. Θεωρούμε, όμως, ότι η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις χώρες του δυτικού κόσμου και έχει σήμερα περίπου τα ίδια ποσοστά επιβίωσης με τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις ΗΠΑ.
Το National Cancer Institute υπολογίζει ότι η θνησιμότητα από καρκίνο θα μειωθεί σημαντικά εξαιτίας:
8% to 16% μείωση από την ελάττωση του καπνίσματος
8% από διαιτητικά μέτρα π.χ. ελάττωση του διαιτητικού λίπους κατά 25% και διπλασσιασμός της πρόσληψης των διαιτητικών ινών
3% με την πρόληψη κι έγκαιρη διάγνωση
10% έως 26% με την εφαρμογή θεραπειών state-of-the art
Bal DG, et al. American Cancer Society Textbook of Clinical Oncology. 2nd ed. 1995
Εξυπακούεται ότι καθώς εξαπλώνεται ένας καρκίνος, οι πιθανότητες ίασης ελαττώνονται αναλόγως του σταδίου (άλλες είναι στο στάδιο ΙΙ και άλλες στο στάδιο ΙΙΙ ή στο στάδιο IV). Κατ' επέκταση ελαττώνεται και ο μέσος όρος της επιβίωσης σε όλα τα στάδια. Έτσι, για όλα τα στάδια λ.χ. του καρκίνου του μαστού η 5ετής επιβίωση είναι 86%, ενώ για όλα τα στάδια του καρκίνου του παχέος εντέρου είναι 62%.
Σημασία έχει να κατανοήσουμε ότι ο καρκίνος δεν είναι μόνο μια νόσος. Με τον όρο καρκίνος περιγράφονται περίπου 200 διαφορετικές κακοήθεις νεοπλασίες, οι οποίες μπορεί να εκδηλωθούν οπουδήποτε στο σώμα.
Πολλοί χρόνιοι καρκινοπαθείς ζουν κανονική ζωή χωρίς υπολείμματα από την νόσο τους!
Είναι αλήθεια, ότι σε αρκετές περιπτώσεις, ο καρκίνος μπορεί να μην είναι πλήρως ιάσιμος. Εντούτοις δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι υπάρχουν και άλλα χρόνια νοσήματα, όπως ο διαβήτης, για τα οποία δεν υπάρχει πλήρης ίαση, ωστόσο εφαρμόζεται θεραπευτική αγωγή σε μόνιμη βάση. Οι ασθενείς βρίσκονται υπό θεραπεία δια βίου και ζουν μία κατά τα άλλα φυσιολογική ζωή, ακόμα και αν υπάρχουν οι τυχόν περιορισμοί που μπορεί να προκύπτουν από τα νοσήματα αυτά. Και όλα αυτά, διότι γνωρίζουν πως μπορούν να αντιμετωπίσουν την πάθησή τους μέρα μη τη μέρα και να παραμείνουν δραστήριοι και παραγωγικοί για μεγάλο χρονικό διάστημα. Την ίδια ακριβώς στάση οφείλουν να τηρήσουν και οι καρκινοπαθείς.
Το μυστικό για να κερδηθεί η ευκαιρία της πλήρους αποθεραπείας ή κάποιας επιτυχούς αντιμετώπισης είναι ν' αρχίσει η θεραπεία το συντομότερο δυνατό μετά τη διάγνωση.
Οι στρατηγικές για την ήττα του καρκίνου προχωρούν. Η υπόθεση των ογκογονιδίων, η ανακάλυψη των ογκοκατασταλτικών και η εφαρμογή της τεχνολογίας του ανασυνδυασμένου DNA είναι μερικές από τις προόδους που προκαλούν επανάσταση στην κατανόηση και στη θεραπεία του καρκίνου. Το μέλλον υπόσχεται πολλά στη διάγνωση, στη θεραπεία και τελικά στην πρόληψη αυτής της πολύπλοκης ασθένειας.
Στις ΗΠΑ Η ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΩΝ ΚΑΚΟΗΘΩΝ ΟΓΚΩΝ ΣΗΜΕΡΑ:
Το Κόστος για την υγεία σαν ποσοστό του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος
1970: 7%
1990:12%
1997:14%
2030:26% (υπολογιζόμενο)
Smith S, Heffler S, Freeland M, et al. The next decade of health spending: a new outlook. Health Aff (Millwood) 1999
Στις 05/02/2010 το Reuters ανακοινώνει ότι οι δαπάνες υγείας στις ΗΠΑ θα αυξηθούν αυτή τη δεκαετία ταχύτερα από ότι η συνολική οικονομία και έως το 2019 σχεδόν 20 σεντς για κάθε δολάριο που δαπανάται στις ΗΠΑ θα πηγαίνει στην υγεία.
Οι τάσεις Υγειονομικών Δαπανών και στην Ευρώπη είναι ανοδικές.
Prof A.Szczepura, Centre for Health Services Studies, University of Warwick, UK , 2004
Οι δαπάνες υγείας αυξάνονται διεθνώς στην Ευρωπαϊκή Ένωση και κυμαίνονται κατά μέσο όρο στο 9% του ΑΕΠ, στην Ελλάδα έφτασαν στο 10%, ενώ στις ΗΠΑ ξεπέρασαν το 15%. Την ίδια στιγμή η Υπουργός Υγείας ανακοινώνει αύξηση 3,1% των δαπανών για την υγεία ενώ παράλληλα τονίζει τα τεράστια χρέη στο Εθνικό Σύστημα Υγείας και ότι εστία διαφθοράς είναι οι προμήθειες. Όλα τα blogs αναφέρουν ότι η μεγάλη μπίζνα των κυκλωμάτων του φαρμάκου είναι πολυκέφαλη και δαιδαλώδης και ότι εμπλέκονται ισχυροί οικονομικοί παράγοντες, στελέχη της διοίκησης, γιατροί και φαρμακοποιοί.
Στις ΗΠΑ το κόστος για τον καρκίνο σαν ποσοστό του συνολικού κόστους για την υγεία είναι 5-7%.
• Hodgson TA, Cohen AJ.Medical expenditures for major diseases. Health Care Financ Rev 1999
• Εinstein AB Jr. Societal issues in Oncology: Economic issues. In : De Vita VT, Hellman S, Rosenberg ST. Cancer, Principles and Practice of Oncology,7th Edition,2005
Και τονίζεται ότι είναι συγκριτικά χαμηλές οι δημόσιες δαπάνες στην ογκολογία. Βρίσκονται στην Τρίτη θέση το 2009 μετά τα καρδιαγγειακά νοσήματα και τα νοσήματα του Κεντρικού Νευρικού συστήματος.
Source: Wood Mackenzie
Διερευνώντας το κόστος αντιμετώπισης του καρκίνου θα λέγαμε ότι αναπόσπαστο μέρος των σύγχρονων κλινικών μελετών είναι η αξιολόγηση των οικονομικών παραμέτρων των νέων θεραπειών. Στις ΗΠΑ ,το ΝCΙ έχει διαμορφώσει σχετικές διαδικασίες και οδηγίες.
*Schulman KA, Boyko Jr WL. Evaluating cancer costs in NCI trials. Cancer Treat Res 1998
Στην καθημερινή ιατρική πρακτική η μη αναγκαία ποικιλία (variability) στις θεραπευτικές επιλογές εγείρει θέματα ποιότητας ως προς τις εφαρμοζόμενες αγωγές κι έχει σαν αποτέλεσμα τη μεγάλη οικονομική σπατάλη. Λύση στο πρόβλημα μπορεί να δοθεί με την προτυποποίηση (Standardization of Practice) ) της ιατρικής φροντίδας δηλαδή τη διατύπωση και εφαρμογή κλινικών κατευθυντήριων οδηγιών (Clinical Practice Guidelines) που βασίζονται σε επιστημονικές αποδείξεις (evidence based).
Οι κλινικές κατευθυντήριες οδηγίες είναι προϊόν συναντήσεων ειδικών (experts meetings),που διατυπώνουν δηλώσεις ομοφωνίας (consensus statements). Ενδεχόμενα καλύπτουν και τα κενά σε θέματα που οι επιστημονικές αποδείξεις δεν είναι επαρκείς
-National Comprehensive Cancer Network (NCCN)
-American Society of Clinical Oncology (ASCO)
-National Cancer Institute (NCI)
-European Society of Medical Oncology (ESMO)
Όσον αφορά το κόστος αντιμετώπισης του καρκίνου η αντιμετώπιση από μη ειδικό αυξάνει τις πιθανότητες οικονομικής σπατάλης γιατί ο μη ειδικός:
-δεν έχει το βάθος γνώσεων του ειδικού
-δεν έχει πρόσβαση στις κατευθυντήριες οδηγίες
-εφαρμόζει ακατάλληλους θεραπευτικούς χειρισμούς
-συχνά βασισμένων μόνο σε επιφανειακή ενημέρωση
-για κατά τεκμήριο ακριβές θεραπείες
Όσον αφορά τα Αρχεία Νεοπλασιών σήμερα, υπάρχουν σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης βασιζόμενα στον πληθυσμό που καλύπτουν το σύνολο ή μέρος των εθνικών πληθυσμών πλην της Ελλάδος και του Λουξεμβούργου… Τυχαίο δεν νομίζω…
Και για να μην μιλήσουμε για την αναμονή έγκρισης ενός ογκολογικού φαρμάκου που στην Ελλάδα είναι κατά μέσο όρο 1039 ημέρες ενώ στην Κύπρο μόλις 250 ημέρες…
Η αύξηση των δαπανών υγείας, ιδίως την τελευταία δεκαετία στις αναπτυγμένες χώρες, οφείλεται κατά κύριο λόγο:
• στη γήρανση του πληθυσμού και στη συνακόλουθη αύξηση της ζήτησης,
• στην επικράτηση των χρόνιων νοσημάτων που απαιτούν μακροχρόνιες θεραπείες,
• στη νέα ιατρική και φαρμακευτική τεχνολογία που είναι πιο ακριβή και στις αυξημένες απαιτήσεις και προσδοκίες των πολιτών για περισσότερη και καλύτερη ιατρική φροντίδα.
Άρα δεν είναι αδικαιολόγητη, γι’ αυτό και η αύξηση των δαπανών υγείας θα συνεχιστεί όσο συνεχίζουν να επικρατούν οι τάσεις αυτές. Πόσο θα αυξηθούν δεν είναι κάτι το δεδομένο, παρά την πρόβλεψη του ΟΟΣΑ για διπλασιασμό τους ως το 2050…
Βήμα Ιδεών, τεύχος 24, Απρίλιος 2009
-Οι δημόσιες δαπάνες για την υγεία στην Ελλάδα, που ανέρχονται περίπου στο 5% του ΑΕΠ, είναι οι χαμηλότερες στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
-Αντίθετα, οι ιδιωτικές δαπάνες είναι οι μεγαλύτερες, ανατρέποντας έτσι κάθε έννοια δωρεάν και ισότιμης περίθαλψης.
Παρέχεται ολοκληρωμένη φροντίδα στον ογκολογικό ασθενή στη χώρα μας;
-Όχι ούτε στα οργανωμένα Ογκολογικά Νοσοκομεία. Η αντιμετώπιση του ασθενούς ακολουθεί τους κανόνες οργάνωσης (μάλλον μη οργάνωσης) που χαρακτηρίζουν τη σημερινή εικόνα του Εθνικού Συστήματος
-Δεν υπάρχει θεσμοθετημένο Ογκολογικό Συμβούλιο
-Δεν υπάρχει οργανωμένο σύστημα παραπομπής Ογκολογικών ασθενών στον ειδικό
-Συγκριτικά ακόμη χειρότερα:
Μικρός αριθμός Ογκολόγων
ακόμη λιγότερες οργανικές θέσεις Ογκολόγων στα Νοσοκομεία
έλλειψη Ακτινοθεραπευτικών μηχανημάτων
Δεν υπάρχουν λύσεις για ειδικές κατηγορίες ασθενών όπως ασθενείς που χρειάζονται νοσηλεία και συγχρόνως επείγουσα Ακτινοθεραπεία, χρόνιους ασθενείς, τελικής φροντίδας κλπ.
Υπάρχουν κλινικές κατευθυντήριες οδηγίες για την αντιμετώπιση των νεοπλασματικών νόσων στη χώρα μας;
Όχι. Έχει πολλές φορές προταθεί από τους Έλληνες Ογκολόγους η συνεργασία για τη διατύπωση τέτοιων οδηγιών. Αλλά δεν υπήρξε (θετική) απάντηση και πρόοδος.
Πόσο έχουν συμβάλει στην αντιμετώπιση του καρκίνου οι νέες καινοτόμες θεραπείες;
- Οι νέες βιολογικές θεραπείες αποτελούν σημαντική πρόοδο
-Καλύτερα θεραπευτικά αποτελέσματα και λιγότερες παρενέργειες, άρα καλύτερη ποιότητα ζωής των ασθενών
-Δεν έχουν σαν αποτέλεσμα την ίαση στη πλειοψηφία των ασθενών με μεταστατική νόσο
- Βασικά θέματα παραμένουν ανοικτά προς συζήτηση, όπως το μεγάλο οικονομικό κόστος σε απόλυτες τιμές και η αξιολόγηση του κόστους σε σχέση με το όφελος
-Σημαντική παράμετρος επιτυχίας είναι ο χειρισμός αυτών των ιδιαίτερων φαρμάκων από τον ειδικό δηλ.τον Ογκολόγο
Ποιο πρέπει να είναι το επόμενο βήμα για την ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του καρκίνου
στην Ελλάδα;
Συγκεκριμένη πολιτική υγείας για τον Καρκίνο που να αφορά
1. Θέσπιση προγραμμάτων
- Ενημέρωσης
- Πρόληψης
- Πρώιμης Διάγνωσης
3. Συγχρόνως χρειάζεται σειρά απαραίτητων μέτρων για τη καλύτερη και σύγχρονη αντιμετώπιση. Η ένταξη και δημιουργία Ογκολογικών Τμημάτων στα μεγαλύτερα Νοσοκομεία, η πρόσληψη Ογκολόγων συμβούλων στα μικρότερα (Ογκολογικός χάρτης)
4. Η θεσμοθετημένη Ογκολογική κάλυψη κάθε Ογκολογικού ασθενούς στα πλαίσια Ογκολογικού Συμβουλίου με την απαραίτητη συμμετοχή Παθολόγου-Ογκολόγου και Ακτινοθεραπευτή Ογκολόγου και όπου αυτό δεν είναι δυνατό από θεσμοθετημένο σύστημα παραπομπών σε ειδικό
5.Ικανοποιητική στελέχωση Νοσοκομείων κλπ από εξειδικευμένο προσωπικό, τόσο Ογκολόγους όσο και επιστήμονες άλλων ειδικοτήτων απαραίτητους για την ολιστική αντιμετώπιση των ασθενών (Κοινωνικούς λειτουργούς, Ψυχολόγους, Νοσηλευτικό Προσωπικό κλπ).
6. Η σύνταξη Κατευθυντηρίων Οδηγιών και η θεσμοθέτηση της δυνατότητας αντιμετώπισης των ασθενών που δεν καλύπτονται από αυτές.
7.Ενεργοποίηση της νομοθετικής ρύθμισης που προβλέπει αντιμετώπιση των ασθενών από τους ειδικούς.
56% για τον καρκίνο του πνεύμονα
94% για τον καρκίνο των ωοθηκών
97% για τον καρκίνο της ουροδόχου κύστης
Δυστυχώς, στην Ελλάδα δεν έχουμε αντίστοιχα στατιστικά στοιχεία. Θεωρούμε, όμως, ότι η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις χώρες του δυτικού κόσμου και έχει σήμερα περίπου τα ίδια ποσοστά επιβίωσης με τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις ΗΠΑ.
Το National Cancer Institute υπολογίζει ότι η θνησιμότητα από καρκίνο θα μειωθεί σημαντικά εξαιτίας:
8% to 16% μείωση από την ελάττωση του καπνίσματος
8% από διαιτητικά μέτρα π.χ. ελάττωση του διαιτητικού λίπους κατά 25% και διπλασσιασμός της πρόσληψης των διαιτητικών ινών
3% με την πρόληψη κι έγκαιρη διάγνωση
10% έως 26% με την εφαρμογή θεραπειών state-of-the art
Bal DG, et al. American Cancer Society Textbook of Clinical Oncology. 2nd ed. 1995
Εξυπακούεται ότι καθώς εξαπλώνεται ένας καρκίνος, οι πιθανότητες ίασης ελαττώνονται αναλόγως του σταδίου (άλλες είναι στο στάδιο ΙΙ και άλλες στο στάδιο ΙΙΙ ή στο στάδιο IV). Κατ' επέκταση ελαττώνεται και ο μέσος όρος της επιβίωσης σε όλα τα στάδια. Έτσι, για όλα τα στάδια λ.χ. του καρκίνου του μαστού η 5ετής επιβίωση είναι 86%, ενώ για όλα τα στάδια του καρκίνου του παχέος εντέρου είναι 62%.
Σημασία έχει να κατανοήσουμε ότι ο καρκίνος δεν είναι μόνο μια νόσος. Με τον όρο καρκίνος περιγράφονται περίπου 200 διαφορετικές κακοήθεις νεοπλασίες, οι οποίες μπορεί να εκδηλωθούν οπουδήποτε στο σώμα.
Πολλοί χρόνιοι καρκινοπαθείς ζουν κανονική ζωή χωρίς υπολείμματα από την νόσο τους!
Είναι αλήθεια, ότι σε αρκετές περιπτώσεις, ο καρκίνος μπορεί να μην είναι πλήρως ιάσιμος. Εντούτοις δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι υπάρχουν και άλλα χρόνια νοσήματα, όπως ο διαβήτης, για τα οποία δεν υπάρχει πλήρης ίαση, ωστόσο εφαρμόζεται θεραπευτική αγωγή σε μόνιμη βάση. Οι ασθενείς βρίσκονται υπό θεραπεία δια βίου και ζουν μία κατά τα άλλα φυσιολογική ζωή, ακόμα και αν υπάρχουν οι τυχόν περιορισμοί που μπορεί να προκύπτουν από τα νοσήματα αυτά. Και όλα αυτά, διότι γνωρίζουν πως μπορούν να αντιμετωπίσουν την πάθησή τους μέρα μη τη μέρα και να παραμείνουν δραστήριοι και παραγωγικοί για μεγάλο χρονικό διάστημα. Την ίδια ακριβώς στάση οφείλουν να τηρήσουν και οι καρκινοπαθείς.
Το μυστικό για να κερδηθεί η ευκαιρία της πλήρους αποθεραπείας ή κάποιας επιτυχούς αντιμετώπισης είναι ν' αρχίσει η θεραπεία το συντομότερο δυνατό μετά τη διάγνωση.
Οι στρατηγικές για την ήττα του καρκίνου προχωρούν. Η υπόθεση των ογκογονιδίων, η ανακάλυψη των ογκοκατασταλτικών και η εφαρμογή της τεχνολογίας του ανασυνδυασμένου DNA είναι μερικές από τις προόδους που προκαλούν επανάσταση στην κατανόηση και στη θεραπεία του καρκίνου. Το μέλλον υπόσχεται πολλά στη διάγνωση, στη θεραπεία και τελικά στην πρόληψη αυτής της πολύπλοκης ασθένειας.
Στις ΗΠΑ Η ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΩΝ ΚΑΚΟΗΘΩΝ ΟΓΚΩΝ ΣΗΜΕΡΑ:
Το Κόστος για την υγεία σαν ποσοστό του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος
1970: 7%
1990:12%
1997:14%
2030:26% (υπολογιζόμενο)
Smith S, Heffler S, Freeland M, et al. The next decade of health spending: a new outlook. Health Aff (Millwood) 1999
Στις 05/02/2010 το Reuters ανακοινώνει ότι οι δαπάνες υγείας στις ΗΠΑ θα αυξηθούν αυτή τη δεκαετία ταχύτερα από ότι η συνολική οικονομία και έως το 2019 σχεδόν 20 σεντς για κάθε δολάριο που δαπανάται στις ΗΠΑ θα πηγαίνει στην υγεία.
Οι τάσεις Υγειονομικών Δαπανών και στην Ευρώπη είναι ανοδικές.
Prof A.Szczepura, Centre for Health Services Studies, University of Warwick, UK , 2004
Οι δαπάνες υγείας αυξάνονται διεθνώς στην Ευρωπαϊκή Ένωση και κυμαίνονται κατά μέσο όρο στο 9% του ΑΕΠ, στην Ελλάδα έφτασαν στο 10%, ενώ στις ΗΠΑ ξεπέρασαν το 15%. Την ίδια στιγμή η Υπουργός Υγείας ανακοινώνει αύξηση 3,1% των δαπανών για την υγεία ενώ παράλληλα τονίζει τα τεράστια χρέη στο Εθνικό Σύστημα Υγείας και ότι εστία διαφθοράς είναι οι προμήθειες. Όλα τα blogs αναφέρουν ότι η μεγάλη μπίζνα των κυκλωμάτων του φαρμάκου είναι πολυκέφαλη και δαιδαλώδης και ότι εμπλέκονται ισχυροί οικονομικοί παράγοντες, στελέχη της διοίκησης, γιατροί και φαρμακοποιοί.
Στις ΗΠΑ το κόστος για τον καρκίνο σαν ποσοστό του συνολικού κόστους για την υγεία είναι 5-7%.
• Hodgson TA, Cohen AJ.Medical expenditures for major diseases. Health Care Financ Rev 1999
• Εinstein AB Jr. Societal issues in Oncology: Economic issues. In : De Vita VT, Hellman S, Rosenberg ST. Cancer, Principles and Practice of Oncology,7th Edition,2005
Και τονίζεται ότι είναι συγκριτικά χαμηλές οι δημόσιες δαπάνες στην ογκολογία. Βρίσκονται στην Τρίτη θέση το 2009 μετά τα καρδιαγγειακά νοσήματα και τα νοσήματα του Κεντρικού Νευρικού συστήματος.
Source: Wood Mackenzie
Διερευνώντας το κόστος αντιμετώπισης του καρκίνου θα λέγαμε ότι αναπόσπαστο μέρος των σύγχρονων κλινικών μελετών είναι η αξιολόγηση των οικονομικών παραμέτρων των νέων θεραπειών. Στις ΗΠΑ ,το ΝCΙ έχει διαμορφώσει σχετικές διαδικασίες και οδηγίες.
*Schulman KA, Boyko Jr WL. Evaluating cancer costs in NCI trials. Cancer Treat Res 1998
Στην καθημερινή ιατρική πρακτική η μη αναγκαία ποικιλία (variability) στις θεραπευτικές επιλογές εγείρει θέματα ποιότητας ως προς τις εφαρμοζόμενες αγωγές κι έχει σαν αποτέλεσμα τη μεγάλη οικονομική σπατάλη. Λύση στο πρόβλημα μπορεί να δοθεί με την προτυποποίηση (Standardization of Practice) ) της ιατρικής φροντίδας δηλαδή τη διατύπωση και εφαρμογή κλινικών κατευθυντήριων οδηγιών (Clinical Practice Guidelines) που βασίζονται σε επιστημονικές αποδείξεις (evidence based).
Οι κλινικές κατευθυντήριες οδηγίες είναι προϊόν συναντήσεων ειδικών (experts meetings),που διατυπώνουν δηλώσεις ομοφωνίας (consensus statements). Ενδεχόμενα καλύπτουν και τα κενά σε θέματα που οι επιστημονικές αποδείξεις δεν είναι επαρκείς
-National Comprehensive Cancer Network (NCCN)
-American Society of Clinical Oncology (ASCO)
-National Cancer Institute (NCI)
-European Society of Medical Oncology (ESMO)
Όσον αφορά το κόστος αντιμετώπισης του καρκίνου η αντιμετώπιση από μη ειδικό αυξάνει τις πιθανότητες οικονομικής σπατάλης γιατί ο μη ειδικός:
-δεν έχει το βάθος γνώσεων του ειδικού
-δεν έχει πρόσβαση στις κατευθυντήριες οδηγίες
-εφαρμόζει ακατάλληλους θεραπευτικούς χειρισμούς
-συχνά βασισμένων μόνο σε επιφανειακή ενημέρωση
-για κατά τεκμήριο ακριβές θεραπείες
Όσον αφορά τα Αρχεία Νεοπλασιών σήμερα, υπάρχουν σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης βασιζόμενα στον πληθυσμό που καλύπτουν το σύνολο ή μέρος των εθνικών πληθυσμών πλην της Ελλάδος και του Λουξεμβούργου… Τυχαίο δεν νομίζω…
Και για να μην μιλήσουμε για την αναμονή έγκρισης ενός ογκολογικού φαρμάκου που στην Ελλάδα είναι κατά μέσο όρο 1039 ημέρες ενώ στην Κύπρο μόλις 250 ημέρες…
Η αύξηση των δαπανών υγείας, ιδίως την τελευταία δεκαετία στις αναπτυγμένες χώρες, οφείλεται κατά κύριο λόγο:
• στη γήρανση του πληθυσμού και στη συνακόλουθη αύξηση της ζήτησης,
• στην επικράτηση των χρόνιων νοσημάτων που απαιτούν μακροχρόνιες θεραπείες,
• στη νέα ιατρική και φαρμακευτική τεχνολογία που είναι πιο ακριβή και στις αυξημένες απαιτήσεις και προσδοκίες των πολιτών για περισσότερη και καλύτερη ιατρική φροντίδα.
Άρα δεν είναι αδικαιολόγητη, γι’ αυτό και η αύξηση των δαπανών υγείας θα συνεχιστεί όσο συνεχίζουν να επικρατούν οι τάσεις αυτές. Πόσο θα αυξηθούν δεν είναι κάτι το δεδομένο, παρά την πρόβλεψη του ΟΟΣΑ για διπλασιασμό τους ως το 2050…
Βήμα Ιδεών, τεύχος 24, Απρίλιος 2009
-Οι δημόσιες δαπάνες για την υγεία στην Ελλάδα, που ανέρχονται περίπου στο 5% του ΑΕΠ, είναι οι χαμηλότερες στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
-Αντίθετα, οι ιδιωτικές δαπάνες είναι οι μεγαλύτερες, ανατρέποντας έτσι κάθε έννοια δωρεάν και ισότιμης περίθαλψης.
Παρέχεται ολοκληρωμένη φροντίδα στον ογκολογικό ασθενή στη χώρα μας;
-Όχι ούτε στα οργανωμένα Ογκολογικά Νοσοκομεία. Η αντιμετώπιση του ασθενούς ακολουθεί τους κανόνες οργάνωσης (μάλλον μη οργάνωσης) που χαρακτηρίζουν τη σημερινή εικόνα του Εθνικού Συστήματος
-Δεν υπάρχει θεσμοθετημένο Ογκολογικό Συμβούλιο
-Δεν υπάρχει οργανωμένο σύστημα παραπομπής Ογκολογικών ασθενών στον ειδικό
-Συγκριτικά ακόμη χειρότερα:
Μικρός αριθμός Ογκολόγων
ακόμη λιγότερες οργανικές θέσεις Ογκολόγων στα Νοσοκομεία
έλλειψη Ακτινοθεραπευτικών μηχανημάτων
Δεν υπάρχουν λύσεις για ειδικές κατηγορίες ασθενών όπως ασθενείς που χρειάζονται νοσηλεία και συγχρόνως επείγουσα Ακτινοθεραπεία, χρόνιους ασθενείς, τελικής φροντίδας κλπ.
Υπάρχουν κλινικές κατευθυντήριες οδηγίες για την αντιμετώπιση των νεοπλασματικών νόσων στη χώρα μας;
Όχι. Έχει πολλές φορές προταθεί από τους Έλληνες Ογκολόγους η συνεργασία για τη διατύπωση τέτοιων οδηγιών. Αλλά δεν υπήρξε (θετική) απάντηση και πρόοδος.
Πόσο έχουν συμβάλει στην αντιμετώπιση του καρκίνου οι νέες καινοτόμες θεραπείες;
- Οι νέες βιολογικές θεραπείες αποτελούν σημαντική πρόοδο
-Καλύτερα θεραπευτικά αποτελέσματα και λιγότερες παρενέργειες, άρα καλύτερη ποιότητα ζωής των ασθενών
-Δεν έχουν σαν αποτέλεσμα την ίαση στη πλειοψηφία των ασθενών με μεταστατική νόσο
- Βασικά θέματα παραμένουν ανοικτά προς συζήτηση, όπως το μεγάλο οικονομικό κόστος σε απόλυτες τιμές και η αξιολόγηση του κόστους σε σχέση με το όφελος
-Σημαντική παράμετρος επιτυχίας είναι ο χειρισμός αυτών των ιδιαίτερων φαρμάκων από τον ειδικό δηλ.τον Ογκολόγο
Ποιο πρέπει να είναι το επόμενο βήμα για την ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του καρκίνου
στην Ελλάδα;
Συγκεκριμένη πολιτική υγείας για τον Καρκίνο που να αφορά
1. Θέσπιση προγραμμάτων
- Ενημέρωσης
- Πρόληψης
- Πρώιμης Διάγνωσης
3. Συγχρόνως χρειάζεται σειρά απαραίτητων μέτρων για τη καλύτερη και σύγχρονη αντιμετώπιση. Η ένταξη και δημιουργία Ογκολογικών Τμημάτων στα μεγαλύτερα Νοσοκομεία, η πρόσληψη Ογκολόγων συμβούλων στα μικρότερα (Ογκολογικός χάρτης)
4. Η θεσμοθετημένη Ογκολογική κάλυψη κάθε Ογκολογικού ασθενούς στα πλαίσια Ογκολογικού Συμβουλίου με την απαραίτητη συμμετοχή Παθολόγου-Ογκολόγου και Ακτινοθεραπευτή Ογκολόγου και όπου αυτό δεν είναι δυνατό από θεσμοθετημένο σύστημα παραπομπών σε ειδικό
5.Ικανοποιητική στελέχωση Νοσοκομείων κλπ από εξειδικευμένο προσωπικό, τόσο Ογκολόγους όσο και επιστήμονες άλλων ειδικοτήτων απαραίτητους για την ολιστική αντιμετώπιση των ασθενών (Κοινωνικούς λειτουργούς, Ψυχολόγους, Νοσηλευτικό Προσωπικό κλπ).
6. Η σύνταξη Κατευθυντηρίων Οδηγιών και η θεσμοθέτηση της δυνατότητας αντιμετώπισης των ασθενών που δεν καλύπτονται από αυτές.
7.Ενεργοποίηση της νομοθετικής ρύθμισης που προβλέπει αντιμετώπιση των ασθενών από τους ειδικούς.
Η Ελλάδα είναι ίσως η μοναδική χώρα στην οποία εφαρμόζονται παράλληλα τρία
διαφορετικά συστήματα υγείας.
Το πρώτο, ακολουθεί το βρετανικό μοντέλο χρηματοδότησης από την φορολογία.
Το δεύτερο, που τα ασφαλιστικά ταμεία χρηματοδοτούνται από εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών, όπως και στη Γαλλία.
Το τρίτο σύστημα, ακολουθεί το μοντέλο της Αμερικής και είναι αυτό του ιδιωτικού τομέα.
Μόνο που στη δική μας περίπτωση, το τριπλό σύστημα υγείας νοσεί.
Η αλήθεια είναι ότι έχουμε αλλαγή της ηλικιακής σύνθεσης του πληθυσμού. Ζούμε περισσότερο, τα τελευταία 50 χρόνια κερδίσαμε 12 χρόνια ζωής. Αυτό σημαίνει πως είναι περισσότεροι οι ηλικιωμένοι, άρα περισσότερες οι επισκέψεις στα νοσοκομεία, περισσότερα τα φάρμακα που χρειάζονται κ.λπ. κ.λπ.
Ως βασικές αιτίες της αύξησης της δαπάνης μπορούν να θεωρηθούν και η αύξηση των μεταναστών, οι εξελίξεις στην ιατρική τεχνολογία και τη βιοτεχνολογία, τα νέα φάρμακα (που κατά συνέπεια είναι ακριβότερα), αλλά και οι… Σπατάλες του συστήματος Υγείας.
zougla.gr
Ας υποθέσουμε, λοιπόν, πως είστε στην Επιτροπή για την Λίστα και πρέπει να επιλέξετε ένα φάρμακο, από δύο φάρμακα. Το live well με το οποίο ζεις 5 χρόνια, και το live longer το οποίο είναι πιο ακριβό, αλλά ζεις 7 χρόνια.
Η ερώτηση είναι: ποιο θα επιλέγατε να βάλετε στην λίστα;
Η απάντηση σίγουρα είναι πως θα επιλέγατε να βάλετε στην λίστα το δεύτερο, καθώς θα προσέφερε στους ασθενείς πολίτες της χώρας σας περισσότερα χρόνια ζωής.
Μόνο που…
To πρώτο φάρμακο προσφέρει 90% ποιότητα ζωής, ενώ το δεύτερο 55%.
Επίσης, η ποιοτικά προσαρμοσμένη επιβίωση θα είναι για το πρώτο φάρμακο 4,5 έτη και για το δεύτερο 4 έτη.
Το κόστος για το live well είναι 10.000 ευρώ και το κόστος για το live for ever 15.000.
Το κόστος ανά ποιοτικό έτος ζωής είναι για το πρώτο φάρμακο 2.222 και για το δεύτερο 3.896.
Με 1.000.000 λοιπόν, με το πρώτο φάρμακο, μπορείς να σώσεις 100 ασθενείς και να τους προσφέρεις 450 ποιοτικά έτη ζωής.
Με 1.000.000 και το δεύτερο φάρμακο, μπορείς να σώσεις 67 ασθενείς και να τους προσφέρεις 257 έτη ζωής.
Τώρα… ποιο από τα δύο φάρμακα θα επιλέγατε;
Το πρώτο, ακολουθεί το βρετανικό μοντέλο χρηματοδότησης από την φορολογία.
Το δεύτερο, που τα ασφαλιστικά ταμεία χρηματοδοτούνται από εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών, όπως και στη Γαλλία.
Το τρίτο σύστημα, ακολουθεί το μοντέλο της Αμερικής και είναι αυτό του ιδιωτικού τομέα.
Μόνο που στη δική μας περίπτωση, το τριπλό σύστημα υγείας νοσεί.
Η αλήθεια είναι ότι έχουμε αλλαγή της ηλικιακής σύνθεσης του πληθυσμού. Ζούμε περισσότερο, τα τελευταία 50 χρόνια κερδίσαμε 12 χρόνια ζωής. Αυτό σημαίνει πως είναι περισσότεροι οι ηλικιωμένοι, άρα περισσότερες οι επισκέψεις στα νοσοκομεία, περισσότερα τα φάρμακα που χρειάζονται κ.λπ. κ.λπ.
Ως βασικές αιτίες της αύξησης της δαπάνης μπορούν να θεωρηθούν και η αύξηση των μεταναστών, οι εξελίξεις στην ιατρική τεχνολογία και τη βιοτεχνολογία, τα νέα φάρμακα (που κατά συνέπεια είναι ακριβότερα), αλλά και οι… Σπατάλες του συστήματος Υγείας.
zougla.gr
Ας υποθέσουμε, λοιπόν, πως είστε στην Επιτροπή για την Λίστα και πρέπει να επιλέξετε ένα φάρμακο, από δύο φάρμακα. Το live well με το οποίο ζεις 5 χρόνια, και το live longer το οποίο είναι πιο ακριβό, αλλά ζεις 7 χρόνια.
Η ερώτηση είναι: ποιο θα επιλέγατε να βάλετε στην λίστα;
Η απάντηση σίγουρα είναι πως θα επιλέγατε να βάλετε στην λίστα το δεύτερο, καθώς θα προσέφερε στους ασθενείς πολίτες της χώρας σας περισσότερα χρόνια ζωής.
Μόνο που…
To πρώτο φάρμακο προσφέρει 90% ποιότητα ζωής, ενώ το δεύτερο 55%.
Επίσης, η ποιοτικά προσαρμοσμένη επιβίωση θα είναι για το πρώτο φάρμακο 4,5 έτη και για το δεύτερο 4 έτη.
Το κόστος για το live well είναι 10.000 ευρώ και το κόστος για το live for ever 15.000.
Το κόστος ανά ποιοτικό έτος ζωής είναι για το πρώτο φάρμακο 2.222 και για το δεύτερο 3.896.
Με 1.000.000 λοιπόν, με το πρώτο φάρμακο, μπορείς να σώσεις 100 ασθενείς και να τους προσφέρεις 450 ποιοτικά έτη ζωής.
Με 1.000.000 και το δεύτερο φάρμακο, μπορείς να σώσεις 67 ασθενείς και να τους προσφέρεις 257 έτη ζωής.
Τώρα… ποιο από τα δύο φάρμακα θα επιλέγατε;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου