Ινομυαλγία

Η ινομυαλγία είναι μια ρευματική πάθηση που προσβάλει τους μυς και τους συνδέσμους, αλλά όχι τις αρθρώσεις.

Δεν προκαλεί μόνιμες βλάβες, είναι πιθανό όμως να διαρκέσει μήνες ή και χρόνια. Τα άτομα που πάσχουν από ινομυαλγία συνήθως φαίνονται καλά στην όψη, ενώ αισθάνονται πολύ άσχημα.

Ο όρος ινομυαλγία δηλώνει την κατάσταση κατά την οποία οι ινώδεις ιστοί και οι μύες εκδηλώνουν πόνο και ευαισθησία. Ο πόνος συχνά μοιάζει να εκτείνεται σε όλο το σώμα.

Συνήθως παρουσιάζεται ευαισθησία κάποιων σημείων σε συγκεκριμένες περιοχές του σώματος. Αν ασκηθεί αρκετή πίεση σε αυτά τα σημεία οι περισσότεροι άνθρωποι θα νιώσουν ενόχληση. Το γεγονός που σηματοδοτεί τη διαφορά στην ινομυαλγία είναι το ότι η πίεση αυτή προκαλεί έντονο πόνο και πολλά από αυτά τα σημεία είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα.

Ο πόνος, το αίσθημα κόπωσης και η διαταραχή του ύπνου αποτελούν τα κυριότερα συμπτώματα της ινομυαλγίας. 

Οι περισσότεροι ασθενείς νιώθουν τον πόνο της ινομυαλγίας ως άλγος, δυσκαμψία και αίσθημα κόπωσης στους μύες και στους τένοντες και συνδέσμους γύρω από τις αρθρώσεις. Η ενόχληση μπορεί είτε να είναι εντονότερη νωρίς το πρωί, είτε να χειροτερεύει καθώς προχωρά η μέρα ή να εντείνεται με την δραστηριότητα. Μπορεί να αφορά ένα μέρος του σώματος ή διάφορες περιοχές όπως τα άκρα, ο αυχένας ή η πλάτη.

Η κόπωση αποτελεί ίσως την πιο σοβαρή όψη της ινομυαλγίας. Είναι πιθανό να υπάρχει αίσθημα κούρασης σε όλο το σώμα και έλλειψη ενέργειας ή μυϊκή κόπωση και έλλειψη αντοχής. Είναι δύσκολο ο ασθενής να ανεβεί μια σκάλα ή να κάνει τις δουλειές του σπιτιού και τα ψώνια, ακόμη και να πάει στη δουλειά. Τα πράγματα γίνονται χειρότερα με τη σταδιακή απώλεια της καλής φυσικής κατάστασης.

Επίσης μερικές πιο σπάνιες ενοχλήσεις είναι οι ακόλουθες:

•   Μυρμηκίαση, αιμωδία (μούδιασμα), κακή κυκλοφορία ή οίδημα στα χέρια και τα πόδια
•   Πονοκέφαλος, οξυθυμία, κακή ή μελαγχολική διάθεση
•   Αδυναμία και δυσκολία συγκέντρωσης
•   Ανάγκη ούρησης ή ξαφνικό και επιτακτικό αίσθημα ανάγκης για ούρηση
•   Ευερέθιστο έντερο

  Κατά το ξύπνημα, αίσθημα ανεπαρκούς ξεκούρασης και ανανέωσης από τον ύπνο.

Διαφορική διάγνωση θα γίνει από την μυαλγική εγκεφαλομυελίτιδα ή σύνδρομο μετα-ιογενούς ή χρόνιας κοπώσεως στην οποία οι πάσχοντες έχουν προσβληθεί από κάποιο ιό πριν την εμφάνιση των συμπτωμάτων και έχουν λιγότερους πόνους.

Οι πιο πρόσφατες έρευνες πάνω στη ινομυαλγία είχαν ως εφαλτήριο τα ευρήματα της ύπαρξης συγκεκριμένων ευαίσθητων σημείων και των διαταραχών του ύπνου. Μελέτες των εγκεφαλικών κυμάτων (EEG: ηλεκτροεγκεφαλογράφημα) κατά τη διάρκεια του ύπνου δείχνουν ότι άτομα που έχουν ινομυαλγία χάνουν τον βαθύ τους ύπνο. Ο βαθύς και χωρίς όνειρα ύπνος παρουσιάζει επαναλαμβανόμενες και εντεταμένες διακοπές από ελαφρύτερο ύπνο με όνειρα.Υγιείς άνθρωποι των οποίων ο ύπνος διακόπτεται σε κάθε περίοδο του βαθύ τους ύπνου, υποφέρουν από τα τυπικά συμπτώματα και έχουν τα ευαίσθητα σημεία της ινομυαλγίας. Είναι πολλοί οι παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν διαταραχή του βαθύ ύπνου η οποία με τη σειρά της προκαλεί ινομυαλγία. Περισσότερες από μία αιτίες μπορεί να επηρεάζουν το κάθε άτομο. Ο πόνος και η δυσκαμψία του αυχένα είναι μια αιτία που μπορεί να διαταράξει τον ύπνο. Επίσης μπορεί να ευθύνεται ο πόνος που προέρχεται από έναν τραυματισμό ή από κάποια άλλη ασθένεια, όπως η αρθρίτιδα. 

Ένας άλλος παράγοντας μπορεί να είναι ο συναισθηματικός πόνος, το άγχος ή η κατάπτωση που προέρχεται από κάποιο συμβάν ή από τις διαπροσωπικές σχέσεις στο χώρο της εργασίας ή στην προσωπική ζωή.

Από τη στιγμή που θα εκδηλωθεί η ινομυαλγία τότε ξεκινά ένας φαύλος κύκλος που παράγει περισσότερο πόνο και περισσότερο διαταραγμένο ύπνο. Αυτό είναι από μόνο του αρκετό για να επιφέρει ψυχική κατάπτωση ή και κατάθλιψη ακόμη κι όταν αυτή δεν είναι εξ' αρχής παρούσα.

Όταν η ινομυαλγία είναι εμφανώς συνδεδεμένη με κάποια άλλη πάθηση όπως την αρθρίτιδα ή την κατάθλιψη τότε συνήθως ονομάζεται «δευτερογενής». Όταν φαίνεται πως εκδηλώνεται μεμονωμένα ονομάζεται «πρωτοπαθής».

Είναι πιθανό να υποχωρήσει η ασθένεια από μόνη της, όμως συνήθως αυτό γίνεται μόνο μετά από μήνες ή και χρόνια. Ο γιατρός θα βοηθήσει αρχικά κάνοντας τη διάγνωση της ινομυαλγίας και καθησυχάζοντάς σας ότι παρά τον πόνο που νιώθετε δεν έχετε μια πάθηση που θα σας προκαλέσει μόνιμες αναπηρίες. Δεν έχετε περισσότερες πιθανότητες από τον οποιονδήποτε να εμφανίσετε αρθρίτιδα στο μέλλον. Ο γιατρός σας επίσης μπορεί να σας προτείνει κάποια φαρμακευτική αγωγή όμως εσείς μόνος σας θα δείτε αν αυτή σας βοηθά αρκετά ώστε να αξίζει να την συνεχίσετε. Η οικογένειά σας θα σας στηρίξει δείχνοντας κατανόηση και δίνοντάς σας κουράγιο.

Τα φάρμακα που κυκλοφορούν και μπορούν να βοηθήσουν στη καταπολέμηση του πόνου περιλαμβάνουν παυσίπονα όπως η παρακεταμόλη και τα μη-στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ) από τα οποία υπάρχουν αρκετά. Αυτά μπορούν ως ένα βαθμό να βοηθήσουν. Παρομοίως, μια ένεση με στεροειδές τοπικά στην προσβεβλημένη περιοχή μπορεί να έχει καλό αποτέλεσμα στην περίπτωση που υπάρχει έντονος πόνος σε ένα ή δύο σημεία του σώματος. Όμως το αποτέλεσμα των ενέσεων είναι προσωρινό.

Ο γιατρός θα προσπαθήσει επίσης να σας βοηθήσει στο θέμα του διαταραγμένου ύπνου. Η χρήση ενός μαλακού κολάρου κατά τη διάρκεια του ύπνου βοηθά κάποιους ασθενείς να κοιμούνται καλύτερα, ειδικά όταν ο αυχένας πονάει. Δεν είναι κακό να το δοκιμάσετε για μια εβδομάδα περίπου, φτάνει να μην συνηθίσετε να το φοράτε κατά τη διάρκεια της ημέρας. Τα κοινά χάπια για την αϋπνία είναι καλύτερα να αποφεύγονται γιατί εύκολα γίνονται συνήθεια και τελικά χάνουν την αποτελεσματικότητά τους.

Πολλοί ασθενείς βοηθούνται από κάποιο αντικαταθλιπτικό φάρμακο ακόμη και στην περίπτωση που δεν έχουν κατάθλιψη. Κάποιες από τις παλαιότερες αντικαταθλιπτικές ουσίες (π.χ. αμιτριπτυλίνη) έχουν βρεθεί αποτελεσματικές στην αντιμετώπιση του χρόνιου πόνου. Έχουν επίσης ηρεμιστική δράση και βοηθούν στη αποκατάσταση του ύπνου. Θα βοηθήσουν επίσης τα άτομα που έχουν κατάθλιψη η οποία συνδέεται με την ινομυαλγία. Το όφελος μπορεί να μην είναι άμεσο γι αυτό και αξίζει να προσπαθήσετε να κάνετε χρήση τους για ένα χρονικό διάστημα τουλάχιστον δύο μηνών πριν αποφασίσετε αν σας βοηθούν ή όχι. Οι ανεπιθύμητες ενέργειές τους ίσως εμφανιστούν πολύ νωρίτερα από τα ευεργετικά τους αποτελέσματα, συνήθως προκαλούν υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας. Ο γιατρός σας θα αυξήσει σταδιακά τη δοσολογία ώσπου να φτάσετε σε αποτελεσματικό επίπεδο. 

Ο γιατρός σας ακόμη μπορεί να σας συστήσει κάποιο φυσιοθεραπευτή για περαιτέρω ενημέρωση και συμβουλές σχετικά με την ινομυαλγία. Παρ' όλα αυτά ο πιο αποτελεσματικός θεραπευτής της πάθησης αυτής θα είστε εσείς ο ίδιος. 

Πως να Αντιμετωπίσετε την Ινομυαλγία

Γεγονός είναι και αξίζει να το αντιμετωπίσουμε με θάρρος - ότι η ινομυαλγία μπορεί να έχει σοβαρή μορφή και διαρκέσει αρκετά χρόνια. Το ευχάριστο είναι όμως ότι πολλοί άνθρωποι έχουν μάθει να κρατούν υπό έλεγχο την κατάστασή τους και τη έχουν κάνει μέρος της ζωής τους χωρίς να την αφήσουν να τους καταστρέψει τη ζωή.

Οι συμβουλές που ακολουθούν έχουν πραγματικά αποτέλεσμα και θα σας βοηθήσουν αν τις ακολουθήσετε με υπομονή και επιμονή.

Θα βοηθήσετε τον εαυτό σας ανακαλύπτοντας τι είναι αυτό που σας κάνει να αισθάνεστε καλύτερα και προσπαθώντας βαθμιαία να το ακολουθείτε όλο και περισσότερο, μέρα με τη μέρα. Πρέπει να είστε προετοιμασμένοι και για τις δυσκολίες και τα εμπόδια που θα συναντήσετε και να γνωρίζετε ότι η θεραπεία μπορεί είναι οδυνηρή. Επίσης να θυμάστε ότι κάτι που μπορεί να βοηθά ένα άτομο με ινομυαλγία ίσως να μην έχει τα ίδια καλά αποτελέσματα σε κάποιο άλλο.

1. Δοκιμάστε τη φαρμακευτική αγωγή που σας προτείνει ο γιατρός.

2. Αποφύγετε φάρμακα όπως τα αποσυμφορητικά ρινός. 

3. Μην καταναλώνετε αλκοολούχα ποτά, καφέ ή τσάι αργά το βράδυ καθώς αυτά μπορεί να προκαλέσουν διαταραχή στον ύπνο σας. 

4. Η χαλάρωση και η ήπια σωματική άσκηση θα σας βοηθήσουν να κοιμηθείτε.

5. Μάθετε να αφιερώνετε χρόνο στον εαυτό σας. Μειώστε την ένταση των μυών και το στρες. Μάθετε να χαλαρώνετε το μυαλό και το σώμα σας. Μια κασέτα ή βίντεο με τεχνικές χαλάρωσης ή απαλή μουσική θα σας μπορούσε να βοηθήσει πολύ. 

6. Το κολύμπι είναι μια θαυμάσια μορφή άσκησης!

7. Εντοπίστε τι σας προκαλεί άγχος ή ένταση στη ζωή σας ώστε να μάθετε να το αντιμετωπίζετε.

8. Υιοθετήστε υγιεινή διατροφή και κρατήστε το σωματικό σας βάρος σε χαμηλό επίπεδο.

9. Ξεκινήστε να ασκείστε προοδευτικά και δυναμώστε το σώμα σας. Αυτό σημαίνει να αυξάνετε αργά και σταδιακά την ποσότητα της άσκησης.

Οι έρευνες έχουν δείξει ότι η αερόβια άσκηση βελτιώνει τη φυσική κατάσταση και μειώνει τον πόνο και την κόπωση στα άτομα που πάσχουν από ινομυαλγία. Αερόβια λέγεται η άσκηση που κάνουμε όταν η αναπνοή μας γίνεται πιο έντονη και νιώθουμε τους παλμούς της καρδιάς μας να αυξάνονται και αυτό διαρκεί αρκετά λεπτά της ώρας. Το κολύμπι είναι μια από τις καλύτερες μορφές άσκησης για την ινομυαλγία. Πολλοί που δεν είχαν μάθει να κολυμπούν ανακάλυψαν πως άξιζε πραγματικά τον κόπο να προσπαθήσουν.

Μην είστε υπερβολικά φιλόδοξοι για την πρόοδό σας. Η αργή και σταθερή πρόοδος είναι προτιμότερη. Αν αισθάνεστε ότι σας είναι δύσκολο να περπατήσετε ως το τέλος του δρόμου, αρχίστε σιγά-σιγά μετρώντας πόσα σπίτια περνάτε κάθε μέρα και μετά από λίγο καιρό θα δείτε ότι θα φτάσετε στο σημείο να μετράτε ολόκληρους δρόμους. Αν πάλι κολυμπάτε (το ζεστό νερό πιο καταπραϋντικό), αρχίστε προσπαθώντας να σταθείτε μόνο και να επιπλεύσετε στο νερό κινώντας χέρια και πόδια κόντρα στην αντίσταση του νερού. Αργότερα συνεχίστε κολυμπώντας κατά πλάτος της πισίνας και σταδιακά θα μπορέσετε να κολυμπάτε και στο μήκος της.

Πρέπει να είστε προετοιμασμένοι για το γεγονός ότι η άσκηση θα είναι αρχικά επίπονη και θα σας προκαλεί αύξηση του πόνου κατά τη διάρκειά της, αλλά και μετά την άσκηση. Στην αρχή επίσης θα νιώθετε περισσότερο πόνο και κούραση μετά την άσκηση για την υπόλοιπη ημέρα ή και την επόμενη. Επομένως καταστρώστε έτσι το πρόγραμμα της άσκησης σας σε ένα ρυθμό που να είστε σε θέση να ακολουθήσετε. Ξεκινήστε με ήπιο ρυθμό και μικρή διάρκεια που σταδιακά θα αυξάνετε ώσπου να φτάσετε τις τρεις τουλάχιστον ώρες την εβδομάδα. Συνήθως είναι καλύτερα να ασκείστε για δέκα λεπτά και να κάνετε διάλειμμα παρά για μία ώρα αδιάκοπα. Αν ο πόνος και η κόπωση αυξηθούν πολύ, τότε μειώστε την άσκηση την επόμενη ημέρα.

Σταδιακά οι μύες σας θα ενδυναμωθούν και θα αυξηθεί ο αριθμός των μυϊκών ινών που βοηθούν στη ομαλή κίνηση των άκρων σας και δεν επιτρέπουν το «τράνταγμα» των τενόντων και των συνδέσμων. Η άσκηση επίσης βοηθά τον ύπνο και φέρνει αίσθηση ευεξίας. 

Άλλες Μορφές Θεραπείας

Δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη διατροφική αγωγή που να έχει αποδειχτεί ότι βοηθά στην ινομυαλγία, όμως θα ήταν σοφό να χάσετε τυχόν επιπλέον βάρος και να αποφύγετε την κατανάλωση μεγάλης ποσότητας καφέ και τσαγιού. Ο έλεγχος της διατροφής σας θα σας βοηθήσει να νιώθετε ότι έχετε και τον έλεγχο του σώματός σας.

Θεραπείες όπως το μασάζ, ο βελονισμός, η φυσιοθεραπεία και ο χειρισμός από ένα χειροπρακτικό ή οστεοπαθητικό ειδικό μπορούν να καταπραΰνουν τον πόνο και να ανεβάσουν το ηθικό, όμως δεν προσφέρουν μακροπρόθεσμα αποτελέσματα. Είναι στη δική σας κρίση να αποφασίσετε αν τα οφέλη κάποιας τέτοιας θεραπείας αντισταθμίζουν το χρόνο και τα έξοδα.

Η σωματική άσκηση, ο ατάραχος ύπνος και η θετική αντιμετώπιση των σωματικών και ψυχικών εντάσεων αποτελούν τα κλειδιά για την καταπολέμηση του πόνου και της κόπωσης που προκαλεί η ινομυαλγία. 

Ωσότου η έρευνα να μας δώσει πιο ολοκληρωμένες απαντήσεις για την ινομυαλγία, στόχος σας θα πρέπει να είναι να μάθετε να βασίζεστε στον εαυτό σας και στις δυνάμεις σας.