Ιατρικές έρευνες

Ο Παγκόσμιος Ιατρικός Σύλλογος (VMA) επαναβεβαίωσε την αντίθεσή του σε πρακτικές που ανοίγουν το δρόμο για την εκμετάλλευση των ανθρώπων που συμμετέχουν σε ιατρικές έρευνες, ειδικότερα στις αναπτυσσόμενες χώρες. 

Γι’ αυτό έγινε αναθεώρηση της Διακήρυξης του Ελσίνκι στην οποία τονίζεται το δικαίωμα των συμμετεχόντων στην έρευνα να απολαμβάνουν τα οφέλη που προκύπτουν από τις έρευνες, οι οποίες όμως πρέπει να είναι αποτελεσματικές. Η συναίνεση των ασθενών επί ανθρώπινων δειγμάτων (αίμα, ιστοί, γενετικό υλικό) θεωρείται και αυτή απαραίτητη και απαιτείται τα δεδομένα των κλινικών  μελετών να είναι προσβάσιμα από το κοινό. Ο Παγκόσμιος Ιατρικός Σύλλογος απευθύνθηκε και στις κυβερνήσεις, για να καταστούν ακόμη αυστηρότερα τα κριτήρια που αφορούν την ιατρική έρευνα στους ανθρώπους.

Στην Ελλάδα τα θέματα ηθικής και δεοντολογίας στην επιστημονική έρευνα, κυρίως στις βιοϊαρικές επιστήμες, εξετάζονται από την Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής, αλλά και από άλλους φορείς όπως πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα, πολλά από τα οποία έχουν συστήσει Επιτροπές Ηθικής και Δεοντολογίας. Η Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής έχει ήδη δημοσιεύσει στον δικτυακό της τόπο www.bioethics.gr Εισηγήσεις και Γνώμες για θέματα όπως "Ηθική της Έρευνας στις Βιολογικές Επιστήμες", "Βλαστοκύτταρα: βιοϊατρική έρευνα και κλινική ιατρική" και "Επιτροπές Ηθικής και Δεοντολογίας". 

Η Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής ιδρύθηκε το 1998, με στόχο "τη διαρκή παρακολούθηση των θεμάτων που σχετίζονται με  τις εφαρμογές των βιολογικών επιστημών και τη διερεύνηση των ηθικών, κοινωνικών και νομικών διαστάσεων και επιπτώσεών τους". Η Επιτροπή ασκεί αποκλειστικά συμβουλευτικές αρμοδιότητες προς οποιοδήποτε όργανο της Πολιτείας, για θέματα σύνδεσης βιολογικών επιστημών και κοινωνικών αξιών, είτε με δική της πρωτοβουλία είτε κατόπιν αιτήματος. Συγκεκριμένα, η Επιτροπή παρακολουθεί και επεξεργάζεται τα ηθικά, κοινωνικά και νομικά ζητήματα που προκύπτουν από τη διαρκή και ταχύτατη εξέλιξη της βιολογίας, της βιοϊατρικής, της γενετικής και της βιοτεχνολογίας και εκδίδει σχετικές εισηγήσεις τόσο για την ενημέρωση των πολιτών, όσο και για την υποστήριξη συναφών κρατικών πολιτικών. Στο πλαίσιο αυτό, συνεργάζεται με εθνικούς και διεθνείς οργανισμούς για θέματα πολιτικής και συντονίζει επιμέρους επιτροπές βιοηθικής της χώρας που εξειδικεύονται σε ειδικούς τομείς.

Οι μέχρι σήμερα εισηγήσεις της Επιτροπής αφορούν, μεταξύ άλλων, τη συναίνεση στη σχέση ιατρού-ασθενούς, τη διαχείριση του βιολογικού πλούτου, την ηθική της έρευνας στις βιολογικές επιστήμες, τη χρήση γενετικών δεδομένων στην ιδιωτική ασφάλιση, την προγεννητική και προεμφυτευτική διάγνωση, τις συλλογές ομφαλοπλακουντιακού αίματος, τις τράπεζες βιολογικού υλικού ανθρώπινης προέλευσης, την τεχνητή παράταση της ζωής, τις μεταμοσχεύσεις και τον κώδικα ιατρικής δεοντολογίας. Η Επιτροπή διοργανώνει ενημερωτικές εκδηλώσεις και online διαβουλεύσεις, εκδίδει βιβλία, καθώς και το μηνιαίο ενημερωτικό newsletter "ΒΙΟ-ΗΘΙΚΑ".

Βιβλιογραφία: Καινοτομία, έρευνα και τεχνολογία 2 / 2 0 1 0  -  0 1 /  2 0 1 1